Έρευνα Ελλήνων επιστημόνων για την Αψίδα του Γαλερίου στην Θεσσαλονίκη

Eltrak - Cat banner ad

Ένα από τα πιο χαρακτηριστικά μνημεία της Θεσσαλονίκης είναι η Θριαμβική Αψίδα του Γαλερίου, γνωστή και ως Καμάρα, που βρίσκεται στην πάνω πλευρά της οδού Εγνατίας και σε μικρή απόσταση από την Ροτόντα.

Αποτελεί ένα από τα πιο γνωστά σημεία συνάντησης των κατοίκων και επισκεπτών της πόλης. Η Καμάρα είναι κτίσμα της εποχής της Ρωμαϊκής «Τετραρχίας» (αρχές 4ου μ.Χ. αιώνα) και αποτελεί το ένα σκέλος (δυτικό) μίας στεγασμένης στοάς, που σχηματιζόταν από αψίδες και τόξα.
Κατασκευάστηκε για να τιμηθεί ο Ρωμαίος Αυτοκράτορας Γαλέριος, όταν αυτός επέστρεψε νικητής στην πόλη (περί το 306 μ.Χ.) μετά από πολέμους του κατά των Περσών.
Είναι γνωστό ότι το  εμβληματικό αυτό μνημείο, που το τμήμα που σώζεται μέχρι σήμερα, στέκει όρθιο και αλώβητο στο πέρασμα του χρόνου εδώ και πάνω από 1700 χρόνια, έχει υποστεί φθορές, κυρίως στο μαρμάρινο γλυπτό διάκοσμο, οι οποίες είναι εμφανείς. 

Έτσι μία διατμηματική ερευνητική ομάδα με μέλη από το Τμήμα Γεωλογίας, το Τμήμα Χημείας και το Τμήμα Φυσικής του ΑΠΘ, καθώς και από το Τμήμα Συντήρησης της Εφορείας Αρχαιοτήτων Πόλης αναλάβαμε να μελετήσουμε τους παράγοντες φθοράς.
Αποτέλεσμα της συνεργασίας αυτής ήταν η επιστημονική εργασία που μόλις δημοσιεύθηκε στο Science of the Total Environment.
Δείτε την πλήρη εργασία στο παρακάτω link:

Πολύ συνοπτικά τα αποτελέσματα της μελέτης συνοψίζονται στα εξής:

Stonetech banner ad
Stonetech banner ad

1. Το μάρμαρο υπέστη σημαντική καταστροφή μέχρι και τον 19ο αι. από τις πυρκαγιές των ξύλινων κτισμάτων που στηριζόταν στους πεσσούς του μνημείου.

2. Η «γυψοποίηση» που ήταν ο κύριος παράγοντας φθοράς του μαρμάρου όπως προέκυψε από την προηγούμενη μελέτη του 1995, δεν υφίσταται πλέον στον ίδιο βαθμό, λόγω της δραστικής μείωσης του SO2 στην ατμόσφαιρα που οφείλεται στην αποθείωση των υγρών καυσίμων τα τελευταία 20 χρόνια.

3. Οι κυριότεροι παράγοντες που συνεχίζουν να επηρεάζουν την φθορά μνημείου σήμερα είναι τα περιττώματα των περιστεριών, τα ριζίδια των μικρόφυτων, τα μεταλλικά αντικείμενα από τα οχήματα, οιαέριοι ρυπαντές (πχ NO3, SO4, Cl), καθώς και η ίδια η φύση του μαρμάρου.

Λαμβάνοντας όλα αυτά υπόψη η αρμόδια Εφορεία Αρχαιοτήτων θα προχωρήσει σύντομα στον καθαρισμό και την προστασία του μνημείου.

Επίσης για πρώτη φορά προσδιορίστηκε με ορυκτολογικές-γεωχημικές μεθόδους η πηγή προέλευσης του μαρμάρου που είναι το λατομείο της Αλυκής στην Θάσο, αν και γενικά αυτό ήταν αποδεκτό, χωρίς όμως να έχει αποδειχθεί.