Η εκμετάλλευση των μεταλλείων, των λατομείων μαρμάρων, φυσικών λίθων και βιομηχανικών ορυκτών, αδρανών υλικών εντός λατομικών περιοχών και των κατ’ εξαίρεση εκτός των περιοχών τούτων λατομείων, χαρακτηρίζεται ως δημοσίας ωφελείας (βλ. άρθρο 102 του ΜΚ, άρθρο 3 του Ν. 2115/93). Για το λόγο αυτό άλλωστε επιβάλλεται η εξόρυξη να διενεργείται κατόπιν εγκρίσεως τεχνικών μελετών σχεδιασμού και υλοποίησης των εργασιών εκμετάλλευσης και αποκατάστασης, που σκοπό έχουν να περιορίσουν -και ει δυνατόν εκμηδενίσουν- το ρίσκο της μη ορθολογικής εκμετάλλευσης (“τεχνικές”) αλλά και του περιβαλλοντικού αποτυπώματος (“περιβαλλοντικές”), οι οποίες θα πρέπει να εναρμονίζονται αλλά και να συνάδουν προς το δημόσιο συμφέρον της βέλτιστης αξιοποίησης των δημοσίας ωφελείας ΟΠΥ.
Περαιτέρω, όταν για την εκμετάλλευση των λατομείων της προηγουμένης παραγράφου είναι αναγκαία η χρησιμοποίηση χώρων έξω από τον κατεξοχήν λατομικό χώρο και το “πολύγωνο” μίσθωσης ή άδειας εκμεταλλεύσεως, ο εκμεταλλευτής του λατομείου θα πρέπει να τεκμηριώσει στις υποβληθείσες μελέτες την σκοπιμότητα της χρήσης και τον προσδιορισμό της έκτασης που απαιτείται αλλά και να επιδιώξει τη συναίνεση του ιδιοκτήτη των περιοχών αυτών. Ειδικότερα τα ζητήματα εργασιών που σχετίζονται με την ορθολογική, ασφαλή προσπέλαση, εκμετάλλευση και διαχείριση των αποθεμάτων ΟΠΥ αλλά και της ασφαλούς πρόσβασης/λειτουργίας των χώρων εργασίας, θα πρέπει να τεκμηριώνονται στην τεχνική μελέτη, η έγκριση της οποίας αποτελεί και έγκριση της σκοπιμότητας για τις σχετικές εργασίες αυτές. Εξυπακούεται ότι πέραν της έγκρισης σκοπιμότητας πριν την οποιαδήποτε εργασία (πχ. για κατασκευή δρόμων κλπ) θα πρέπει να εξασφαλίζονται οι απαιτούμενες λοιπές εγκρίσεις αρμοδίως πχ.από την αρμόδια δασική υπηρεσία.
Σε περίπτωση μη επίτευξης συμφωνίας μεταξύ εκμεταλλευτή και ιδιοκτήτη του εδάφους, επιτρέπεται, η αναγκαστική απαλλοτρίωση του συνόλου ή μέρους της ξένης ιδιοκτησίας για την κατασκευή δρόμων προσπέλασης καθώς και την ανέγερση εγκαταστάσεων για υποδομές, επέκταση των κεντρικών δικτύων ηλεκτρικού ρεύματος και επικοινωνιών και λοιπών εγκαταστάσεων εξυπηρετουσών τις ανάγκες εκμεταλλεύσεως των συγκεκριμένων λατομείων. Μάλιστα, σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, δημόσιες εκτάσεις, που κρίνονται αναγκαίες κατά τα ανωτέρω, μπορούν να παραχωρούνται κατά χρήση στους εκμεταλλευτές, άρθρο 38 Ν. 669/77 (ΦΕΚ Α 241).Τα ερωτήματα που ευλόγως τίθενται είναι: είναι όντως απαραίτητη η χρήση τέτοιων επιπλέον χώρων (πχ. για δρόμους, έργα υποδομών κλπ.) και γιατί δεν ενσωματώνονται στην μισθωθείσα/αδειοδοτηθείσα έκταση; Και αν πρόκειται για δρόμους προσπέλασης/μεταφοράς, η δυνατότητα αυτή θα περιλαμβάνει και τους καλούμενους δρόμους “εσωτερικής” προσπέλασης δηλ. εκείνους που διανοίγονται για την πρόσβαση και γενικότερα εξυπηρέτηση αποκλειστικά των εργασιών εκμετάλλευσης/αποκατάστασης; Παρά το γεγονός ότι σε πρώτη ανάγνωση κανείς προκρίνει ως πλέον ενδεδειγμένη και λογική λύση την ενσωμάτωση όλων των εγκαταστάσεων αλλά και των δρόμων εντός ενός συγκεκριμένου πολυγώνου που θα μισθωθεί και θα αδειοδοτηθεί, εντούτοις αυτή η λύση πολλές φορές δεν είναι σύμφωνη με τους κανόνες της μεταλλευτικής επιστήμης και οικονομίας που απαιτεί συνέργειες αριστοποίησης των χρησιμοποιούμενων υλικών, διεργασιών και ενέργειας με σκοπό το βέλτιστο σε κάθε περίπτωση αποτέλεσμα (ασφάλεια, οικονομία κλπ) .
Για παράδειγμα, οι δρόμοι προσπέλασης και μεταφοράς προκειμένου να εξασφαλίζεται η πρόσβαση σε όλους του χώρους εργασίας αλλά και η μεταφορά με αυτοκινούμενα οχήματα των υλικών από τα μέτωπα εξόρυξης προς τους χώρους αποθήκευσης ή επεξεργασίας, θα πρέπει να ακολουθούν προδιαγραφές ασφαλείας που τίθενται στο άρθρο 40 του ΚΜΛΕ και οι οποίες σε ορισμένες περιπτώσεις υποχρεώνουν την προέκτασή τους σε χώρους εκτός από τον κατεξοχήν χώρο εκμετάλλευσης του κοιτάσματος. Επιπλέον, οι δρόμοι “εσωτερικής προσπέλασης” θα πρέπει να μην δεσμεύουν ή παρεμποδίζουν την εκμετάλλευση του κοιτάσματος, κι ακόμη θα πρέπει να κατασκευάζονται κατά το δυνατόν με τέτοιον τρόπο ώστε να μην χρειάζονται να μεταβάλλονται διαρκώς αναλόγως των εκάστοτε αναγκών της εκμετάλλευσης. Συνεπώς είναι δυνατή και για αυτούς η προέκτασή τους σε χώρους εκτός των ορίων του μισθωθέντος λατομικού χώρου, αρκεί να τεκμηριώνεται η αναγκαιότητα εξυπηρέτησης του σκοπού αυτού, είτε για τις ανάγκες της εκμετάλλευσης είτε για τις ανάγκες της “αποκατάστασης” του χώρου, σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις.