Του Κ. Στούπα
Πριν από λίγες μέρες όταν ο εκπρόσωπος του FBI απάλλαξε ουσιαστικά τη Χίλαρι Κλίντον από τις κατηγορίες για τις διαρροές του ηλεκτρονικού της ταχυδρομείου οι αγορές είχαν αντιδράσει θετικά. Χθες το πρωί με τη διαφαινόμενη επικράτηση του Ντόναλντ Τράμπ το κλίμα αντιστράφηκε.
Οι διεθνείς αγορές με αιχμή του δόρατος τις αμερικανικές εκλογές ανεβαίνουν για επτά συνεχόμενα έτη. Ο S&P 500 από τις 666 μονάδες το Μάρτη του 2009 σκαρφάλωσε μέχρι τις 2.200 μονάδες πρόσφατα.
Η εκλογή Τράμπ είναι μια έκπληξη που οι αγορές δεν έχουν προεξοφλήσει στις τιμές τους.
Ενδεχομένως η εκλογή του Ντόναλντ Τράμπ να χρησιμοποιηθεί από τις αγορές σαν αφορμή για να κάνουν τη διορθωτική κίνηση που χρωστούν εδώ και αρκετό καιρό.
Προεκλογικά ο Ντόναλντ Τράμπ έχει λάβει αρκετές θέσεις οι οποίες ενδεχομένως να προβληματίσουν ή ακόμη και να σοκάρουν τις αγορές. Πολλοί αναλυτές π.χ. εκτιμούν πως οι αγορές παραμένουν στα υψηλά χωρίς να διορθώνουν λόγω της χαλαρής νομισματικής πολιτικής και των μηδενικών επιτοκίων των Κεντρικών Τραπεζών. Τα διεθνή κεφάλαια λόγω των χαμηλών ή ακόμη και αρνητικών επιτοκίων βρίσκουν καταφύγιο στα χρηματιστήρια και “φουσκώνουν” τις μετοχές.
Για τη “φούσκα” των αγορών έχει μιλήσει τον τελευταίο χρόνο και ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ. “Να είστε προσεκτικοί για με την “φούσκα”, γιατί αυτά που έχετε δει στο παρελθόν μπορεί να αποδειχτούν “μικρές πατάτες”” είχε πει τον Ιούνιο που μας πέρασε. Τον περασμένο Οκτώβρη του 2015 είχε μιλήσει για πληθωρισμένο χρηματιστήριο ενώ τον περασμένο Απρίλιο είχε αναφερθεί στην πιθανότητα στην οικονομία των ΗΠΑ να προκύψει σύντομα μια ισχυρή ύφεση συμπληρώνοντας πως ήταν άσχημη περίοδος να επενδύσει κάποιος στο χρηματιστήριο εκείνη την εποχή.
Κανείς δεν ξέρει ποιες από τις βασικές θέσεις για την οικονομία θα υλοποιήσει ο πρόεδρος Τράμπ, ποιες θα τις προσαρμόσει και ποιες θα τις ξεχάσει.
Μερικές από τις βασικές του θέσεις ήταν:
α) Προστατευτισμός. Ήτοι, μέτρα προστασίας απέναντι στις εισαγωγές για την υπεράσπιση θέσεων εργασίας στις ΗΠΑ. Το κλείσιμο των εμπορικών συνόρων όμως σημαίνει και ανάλογες αντιδράσεις από τις άλλες πλευρές. Μια μείωση του παγκόσμιου εμπορίου θα έχει αρνητικό αντίκτυπο στο συνολικό παγκόσμιο ΑΕΠ.
β) Υποδομές: Πρόκειται για την υλοποίηση ενός τεράστιου προγράμματος επενδύσεων σε έργα υποδομής προκειμένου να μειωθεί η ανεργία. Κάτι ανάλογο είχε κάνει ο Ρούσβελτ και τα πρώτα δυο τρία χρόνια τα αποτελέσματα ήταν θεαματικά. Το ’36-37 όμως η οικονομία “κάθισε” πάλι και ουσιαστικά με το πόλεμο πήρε εμπρός και ξεπέρασε οριστικά το πρόβλημα.
Έργα υποδομής για θέσεις εργασίας σημαίνει κακή χρήση των οικονομικών πόρων και αυτό αργά ή γρήγορα δημιουργεί μεγαλύτερα προβλήματα από αυτά που λύνει.
γ) Εμπορικές συμφωνίες: Κατάργηση ουσιαστικά συμφωνιών όπως του διατλαντικού εμπορίου που δεν έχει υπογραφεί ακόμη μεταξύ ΗΠΑ και ΕΕ. Επανεξέταση της παρόμοιας συμφωνίας με τις χώρες του Ειρηνικού αλλά και της Β. Αμερικής.
δ) Φορολογία: Ο Τραμπ έχει προτείνει μείωση της φορολογία από το 35% στο 15%. Αυτό είναι ιδιαίτερα θετικό για τις επιχειρήσεις. Το ζήτημα είναι από πού θα χρηματοδοτήσει τις μεγάλες δημόσιες επενδύσεις για τα έργα υποδομής;
Όπως είναι φυσικό οι αντιφάσεις αυτές δημιουργούν νευρικότητα στην ήδη “φουσκωμένες” λόγω χαμηλών επιτοκίων και ποσοτικής χαλάρωσης αγορές. Οι αγορές μετά από 7 χρόνια ανόδου λογικό είναι να ψάχνουν μια αφορμή για να διορθώσουν. Η εκλογή Τραμπ σε συνδυασμό με το Brexit και τις συνέπειες που δρομολογούν στην παγκόσμια οικονομία, ίσως αποδειχτεί η αφορμή για διόρθωση.
Η κατάσταση γίνεται πιο περίπλοκη αν συνυπολογίσουμε το υψηλό χρέος Ανατολής και Δύσης. Το υψηλό χρέος αναγκάζει τις Κεντρικές Τράπεζες να κρατάνε τα επιτόκια στο μηδέν για να μην χρεοκοπήσουν τα κράτη και οι επιχειρήσεις, αλλά έτσι αναγκάζει να χρεοκοπήσουν τα ασφαλιστικά ταμεία, καθώς δεν έχουν αποδόσεις να πληρώσουν συντάξεις.
Πηγή: www.capital.gr
