Άρθρο του Γεώργιου Σιδηρόπουλου*
Τα έξυπνα Μέσα Ατομικής Προστασίας (Μ.Α.Π.) γνωρίζουν ολοένα και μεγαλύτερη διάδοση και παρουσιάζονται σε εμπορικές εκθέσεις παγκοσμίως ενώ χρησιμοποιούνται δοκιμαστικά εδώ και αρκετό καιρό σε μεγάλες βιομηχανίες που δραστηριοποιούνται σε εξορύξεις στην Αυστραλία κυρίως σε έργα υπόγειων εκσκαφών, όπου οι συνθήκες είναι δυσκολότερες και οι απαιτήσεις για ασφάλεια ακόμα μεγαλύτερες. Τα έξυπνα Μ.Α.Π. αποτελούν έναν ταχέως εξελισσόμενο τομέα, ωστόσο, αντιμετωπίζονται με εύλογο σκεπτικισμό, κυρίως διότι δεν έχει διαδοθεί, στους χρήστες και στους επικεφαλής επίβλεψης της ασφάλειας, η ουσιαστική χρησιμότητα τους.
Τα Μ.Α.Π., όπως είναι τα υποδήματα ασφαλείας, το κράνος ασφαλείας, οι ωτοασπίδες και τα προστατευτικά γυαλιά, υπήρξαν ανέκαθεν σημαντικά για την προστασία του εργαζομένου από έναν ή περισσότερους κινδύνους για την επαγγελματική ασφάλεια και υγεία. Εάν μια δραστηριότητα που εκτελείται από κάποιο πρόσωπο —τον χρήστη των Μ.Α.Π.— ενέχει συγκεκριμένο κίνδυνο που δεν είναι δυνατόν να μειωθεί με άλλα (συλλογικά τεχνικά ή οργανωτικά) μέσα, η χρήση των Μ.Α.Π. είναι ζωτικής σημασίας προκειμένου το εν λόγω πρόσωπο να μπορεί να εκτελέσει την εργασία του χωρίς ή με μικρότερο κίνδυνο τραυματισμού.
Στην A+A 2019 —την κορυφαία παγκόσμια έκθεση για την υγεία και την ασφάλεια στην εργασία— ελάχιστοι από τους πάνω από 2.000 εκθέτες παρουσίασαν έξυπνα Μ.Α.Π. Ορισμένα από τα Μ.Α.Π. που παρουσιάστηκαν ήταν ενδύματα με ενεργό φωτισμό. Μία από τις σχετικές λύσεις ενσωματώνει σε γιλέκο ενεργού φωτισμού έναν αισθητήρα που προειδοποιεί τον χρήστη εάν κάποιο κινούμενο μηχάνημα, εξοπλισμένο με αντίστοιχο αισθητήρα, πλησιάζει σε υπερβολικά μικρή απόσταση. Ο αισθητήρας δονείται και κάνει θόρυβο και η φωτιστική διάταξη αρχίζει να αναβοσβήνει. Στο μηχάνημα εμφανίζονται παρόμοια προειδοποιητικά σήματα, ενώ είναι επίσης δυνατή η χρήση του εξοπλισμού για τον έλεγχο της ταχύτητας του μηχανήματος με στόχο την αποφυγή σύγκρουσης με το πρόσωπο που έχει εντοπιστεί.
Ένα σημαντικό εμπόδιο για τη διάθεση των έξυπνων Μ.Α.Π. στην αγορά είναι η έλλειψη μεθόδων δοκιμής των εν λόγω προϊόντων με γνώμονα τον κανονισμό για τα Μ.Α.Π. Οι κατασκευαστές πρέπει να δοκιμάζουν τα προϊόντα στο στάδιο του σχεδιασμού. Στο πλαίσιο των αξιολογήσεων της συμμόρφωσης, οι εξουσιοδοτημένοι οργανισμοί πρέπει να διενεργούν δοκιμές για την πιστοποίηση των προϊόντων.
Οι χρήστες καλούνται επίσης να προσαρμοστούν στις νέες δυνατότητες των έξυπνων Μ.Α.Π. Πρέπει να είναι ενημερωμένοι χρήστες, δηλαδή να γνωρίζουν καλά όχι μόνο τον τρόπο λειτουργίας και τις λειτουργίες των έξυπνων Μ.Α.Π., αλλά και τα όρια των έξυπνων στοιχείων. Απαιτείται η κατάρτιση συστάσεων σχετικά με τη λειτουργία, τη χρήση, τον καθαρισμό και τη συντήρηση. Ο κατασκευαστής πρέπει να παρέχει αυτές τις πληροφορίες πριν από την πώληση, ώστε ο μελλοντικός χρήστης να μπορεί να επιλέξει το κατάλληλο Μ.Α.Π. Είναι προφανές ότι οι σχετικές πληροφορίες πρέπει επίσης να παρέχονται κατά την αγορά την προϊόντος. Ως συνήθως, ο χρήστης θα πρέπει να χρησιμοποιεί το έξυπνο Μ.Α.Π. σύμφωνα με τις προδιαγραφές του κατασκευαστή.
Τα έξυπνα Μ.Α.Π. βρίσκονται ακόμα σε φάση ανάπτυξης και αναμένεται να παράσχουν αυξημένη προστασία και νέες δυνατότητες όσον αφορά τη χρήση των Μ.Α.Π. Ωστόσο, για την επίτευξη αυτού του στόχου είναι αναγκαίες ορισμένες αλλαγές και δράσεις. Χάρη στην έρευνα και την ανάπτυξη, την πείρα που συλλέγεται από τη χρήση των έξυπνων Μ.Α.Π. και την παρεχόμενη υποστήριξη μέσω της τροποποίησης της συναφούς νομοθεσίας, τα έξυπνα Μ.Α.Π. έχουν μεγάλες δυνατότητες να κάνουν ασφαλέστερους και υγιέστερους τους χώρους εργασίας στο άμεσο μέλλον.
*Ο Γεώργιος Σιδηρόπουλος είναι Πολιτικός Μηχανικός, με πολυετή εμπειρία στην αξιολόγηση Μ.Α.Π., καθώς και στην εφαρμογή & εκπαίδευση των εργαζόμενων στη χρήση Μ.Α.Π. σε μεταλλεία & λατομεία καθώς και ιδρυτής της εταιρείας Barcom.
Μέσα Ατομικής Προστασίας μπορείτε να βρείτε στο κατάστημα της Barcom στην οδό Άρεως 4 & 28ης Οκτωβρίου στη Δράμα ή στο ηλεκτρονικό κατάστημα της εταιρείας barcom.gr