Σε διαβούλευση (ως τις 12 Ιουλίου) το νομοσχέδιο «Έρευνα και εκμετάλλευση λατομικών ορυκτών και άλλες διατάξεις»

Eltrak banner ad

Βασικός στόχος του σχεδίου νόμου  είναι η απλούστευση και ο εκσυγχρονισμός του θεσμικού πλαισίου έρευνας κι εκμετάλλευσης των λατομείων και της εξορυκτικής δραστηριότητας γενικότερα, χωρίς να παραβλέπονται τα ζητήματα του δημοσίου συμφέροντος που συνδέονται άμεσα με την προστασία του περιβάλλοντος και την προάσπιση της ασφάλειας και της δημόσιας υγείας.

Έρευνα και εκμετάλλευση λατομικών ορυκτών και άλλες διατάξεις

Stonetech banner ad
Stonetech banner ad

Το παρόν σχέδιο απετέλεσε διαχρονικά πάγιο αίτημα όλων των κοινωνικών εταίρων που σχετίζονται με τον εξορυκτικό κλάδο και στοχεύει να συγκεντρώσει αλλά και να επικαιροποιήσει την πολύπλοκη και αποσπασματική λατομική νομοθεσία των τελευταίων 30-40 χρόνων. Με το παρόν σχέδιο καταργείται σχεδόν το σύνολο της μέχρι σήμερα υφιστάμενης λατομικής νομοθεσίας Ν. 669/1977 (ΦΕΚ 241Α), Ν. 1428/1984 (ΦΕΚ 43Α) και Ν. 2115/1993 (ΦΕΚ 15Α), Π.Δ. 285/1979 (Α’83) και λοιπές διατάξεις που διατηρήθηκαν σε ισχύ επί δεκαετίες.
Στο άρθρο 23 του συγκεκριμένου Σχεδίου Νόμου περί λατομείων έχει συμπεριληφθεί εμβόλιμα Κεφάλαιο (Θ) που τροποποιεί/συμπληρώνει τον πρόσφατο Ν.4442/2016 (ΦΕΚ 230/Α/7-12-2016) για την απλοποίηση αδειοδότησης, στο παράρτημα του οποίου έχει ενταχθεί η εξορυκτική δραστηριότητα (ομάδα 2η). Υπενθυμίζεται ότι η “καινοτομία” του ανωτέρω νόμου είναι η γνωστοποίηση με την οποία ο επιχειρηματίας ενημερώνει τη διοίκηση για την έναρξη λειτουργίας της επιχείρησης, οπότε, πλέον, τα δικαιολογητικά δεν προσκομίζονται, αλλά αναρτώνται ηλεκτρονικά μέσω του Ολοκληρωμένου Πληροφοριακού Συστήματος Άσκησης Δραστηριοτήτων και Ελέγχων (ΟΠΣ-ΑΔΕ).

Ο νόμος Ν.4442/2016 (ΦΕΚ 230/Α/7-12-2016) για την απλοποίηση της αδειοδότησης

Στο κεφάλαιο αυτό (Θ) πραγματοποιείται προσθήκη άρθρων 49-60 που επιχειρούν την απλοποίηση της εξορυκτικής δραστηριότητας και συμπληρώνουν τον Ν. 4442/2016.  Συγκεκριμένα, στοχεύουν στην  απλούστευση της διαδικασίας αδειοδότησης των εργασιών έρευνας και εκμετάλλευσης, καθώς ενδεικτικά: α) καταργείται η άδεια εκμετάλλευσης στις δημόσιες και δημοτικές εκτάσεις και  η μίσθωση επέχει θέση άδειας (στο άρθρο 55) ενώ η εκμετάλλευση στις ιδιωτικές (αλλά και αμφισβητούμενες) υπάγεται σε καθεστώς γνωστοποίησης ( στο άρθρο 54)  β) καταργείται η άδεια εγκατάστασης και τα απαιτούμενα δικαιολογητικά συνυποβάλλονται με την τεχνική μελέτη ενώ η άδεια λειτουργίας εγκαταστάσεων πλέον γίνεται με γνωστοποίηση (άρθρο 57) και γ) η έρευνα ρυθμίζεται για μεν τις ιδιωτικές εκτάσεις στο άρθρο 50 του Ν. 4442/2016 (πραγματοποιείται κατόπιν γνωστοποίησης), ενώ για τις δημοτικές και δημόσιες εκτάσεις στο άρθρο 51 του Ν. 4442/2016 (κατόπιν έγκρισης).

Επιμέρους στόχοι του ΣΝ:

-Η διατύπωση των διατάξεων που αφορούν όλες τις κατηγορίες λατομικών ορυκτών σε ενιαίο κείμενο, με παράλληλη κατάργηση των αποσπασματικών διατάξεων και παρεκκλίσεων που είχαν εισαχθεί στο παρελθόν δημιουργώντας σύγχυση και ευνοώντας την παραβατικότητα. Ενδεικτικά, καταργούνται οι διατάξεις που αφορούσαν λειτουργία λατομείων που στο παρελθόν είχαν ενταχθεί στο καθεστώς αποκατάστασης περιβάλλοντος, σύμφωνα με την ειδική μελέτη αποκατάστασης και πολλές περιπτώσεις λειτουργούσαν προσχηματικά για το σκοπό αυτό (πχ. της περίπτωσης β της παραγράφου 1 του άρθρου 7 του ν.2837/2000 (Α’178) και της περίπτωσης των διατάξεων των παρ. 5 και 8 του άρθρου 20 του ν. 2115/1993)

-Ο εξορθολογισμός και η ενιαία αντιμετώπιση των διαδικασιών αλλά και του χρόνου για τις μισθώσεις και τη χορήγηση των εγκρίσεων των λατομείων. Ενδεικτικά: α) το μέγιστο χρονικό διάστημα ισχύος των μισθώσεων του δικαιώματος εκμετάλλευσης για όλα τα λατομικά ορυκτά, ορίζεται πλέον στα εβδομήντα (70) έτη ώστε να επιτυγχάνεται η οικονομική βιωσιμότητα των κοιτασμάτων, άρθρο 3  β) η μίσθωση δημοσίων ή δημοτικών εκτάσεων γίνεται απευθείας μόνο εφόσον έχει προηγηθεί σχετική έρευνα, άρθρο 11 γ) οι παρατάσεις των μισθώσεων γίνονται διμερώς για τα δημόσια και δημοτικά λατομεία ενώ για τα ιδιωτικά ειναι δυνατή και η μονομερής παράταση των μισθώσεων μέχρι τα 40 έτη, άρθρο 3.

Η αναμόρφωση της διαδικασίας καθορισμού λατομικών περιοχών (ΛΠ) εκμετάλλευσης αδρανών υλικών με στόχο την επάρκεια δομικών υλικών σε εθνικό επίπεδο, την ποιότητα των παραγόμενων υλικών με βάση ευρωπαϊκά πρότυπα και την ένταξη των λατομικών περιοχών (ΛΠ) στο χωροταξικό σχεδιασμό της χώρας. Ενδεικτικά, στο άρθρο 5 ρυθμίζεται η Διαδικασία Καθορισμού ΛΠ  ενώ στο άρθρο 6, καθορίζονται οι περιορισμοί στη χωροθέτηση των ΛΠ, η διαδικασία Στρατηγικής Περιβαλλοντικής Εκτίμησης (Σ.Π.Ε) για τις ΛΠ και προσδιορίζονται οι δυνατότητες τροποποίησης και αποχαρακτηρισμού αυτών.

-Η αποκατάσταση του περιβάλλοντος και ο εποπτικός έλεγχος, τίθενται σε αυστηρότερο πλαίσιο, με συγκεκριμένες διατάξεις που διατρέχουν ολόκληρο το σχέδιο νόμου Ενδεικτικά: Στο άρθρο 13 (Προστασία και Αποκατάσταση περιβάλλοντος λατομείων) ρυθμίζονται τα ζητήματα της αποκατάστασης των λατομείων και των εγγυήσεων που απαιτούνται καθώς και της κατάπτωσής τους, στο άρθρο 16 ρυθμίζονται οι υποχρεώσεις του εκμεταλλευτή ενώ στο άρθρο 17 η εποπτεία, ο έλεγχος της εκμετάλλευσης και οι προβλεπόμενες κυρώσεις. Συγκεκριμένα, στο τεελυταίο άρθρο αυτό καθορίζεται ότι ό έλεγχος και η εποπτεία της εκμετάλλευσης γίνεται από τα αρμόδια τμήματα Μεταλλείων του ΣΕΠΔΕΜ, ορίζονται τα χρηματικά πρόστιμα για παραβάσεις του Κ.Μ.Λ.Ε, και των εντολών της Επιθεώρησης (πρόστιμο από 500 έως 20.000 €), αναλύονται τα κριτήρια για το ύψος του προστίμου (σοβαρότητα, επαναληπτικότητα, μέγεθος επιχείρησης), ενώ καθορίζονται και τα αντίστοιχα κριτήρια και ύψη των προστίμων για τη διενέργεια παράνομων εξορύξεων (5.000 – 270.000 €).

-Η συνεχής αξιολόγηση του κλάδου της εξόρυξης με την δημιουργία «Παρατηρητηρίου Μεταλλευτικών και Λατομικών Δραστηριοτήτων»  ώστε κάθε χρόνο να συντάσσεται και να δημοσιοποιείται, έκθεση συγκεντρωτικών στοιχείων σχετικά με τη μεταλλευτική και λατομική δραστηριότητα η οποία θα περιλαμβάνει όλους τους σχετικούς οικονομικούς, περιβαλλοντικούς και κοινωνικούς δείκτες.

Στο άρθρο 22 επιχειρούνται σημειακές αλλαγές του Μεταλλευτικού Κώδικα (ΜΚ) προκειμένου να αντιμετωπιστούν συγκεκριμένα θέματα που έχουν προκύψει από την εφαρμογή του. Επίσης στο άρθρο 27 περιλαμβάνονται διατάξεις που αφορούν εμμέσως τη λατομική νομοθεσία και σχετίζονται με περιβαλλοντικά θέματα, θέματα της δασικής νομοθεσίας κλπ.  Στο άρθρο 28  διατηρούνται οι υφιστάμενες διατάξεις για τα λατομεία Καρύστου (ν.3851/2010 (Α’85), όπως έχουν αντικατασταθεί με το άρθρο 27 του ν.4258/2014 (Α’94), καθώς και το άρθρο 62 του ν.4305/2014 (Α’237)) και Αράξου (άρθρο 53 του ν.4030/2011(Α’249), όπως έχουν αντικατασταθεί με το άρθρο 90 του ν.4313/2014 (Α’261)).

Επισημαίνεται ότι η ομαλή μετάπτωση του υφιστάμενου πλαισίου είναι μια δύσκολη υπόθεση που απαιτεί  το συντομότερο δυνατόν να εκδοθούν και οι απαραίτητες κανονιστικές-εξουσιοδοτικές Κ.Υ.Α και Υ.Α που προβλέπονται τόσο στο άρθρο 24 όσο και οι λοιπές των άρθρων 49-60,  προκειμένου να διευκρινιστούν συγκεκριμένες λεπτομέρειες και διαδικασίες με στόχο την απρόσκοπτη αδειοδότηση και λειτουργία των λατομείων, εφόσον με το ανωτέρω σχέδιο καταργείται σχεδόν το σύνολο των προϋφιστάμενων διατάξεων νόμων, προεδρικών διαταγμάτων αλλά και των υφιστάμενων κανονιστικών που τυχόν έρχονται σε αντίθεση με τη νέα διάταξη.

Επίσης θα πρέπει να συμπληρωθούν οι μεταβατικές διατάξεις του άρθρου 25 με επιπλέον ζητήματα τα οποία θα πρέπει να ρυθμιστούν πχ. ζητήματα διατήρησης δικαιωμάτων όπως αιτήσεις για απευθείας μίσθωση λατομείων σε εκκρεμότητα, αποφάσεις που αφορούν στην κατακύρωση του αποτελέσματος δημοπρασιών εκμίσθωσης σε εκκρεμότητα, δημοπρασίες που είχαν προκηρυχθεί για τη μίσθωση δημόσιων ή δημοτικών λατομείων και δεν είχαν ολοκληρωθεί, επιτροπές καθορισμού ΛΠ αδρανών υλικών που έχουν ήδη συσταθεί με το προηγούμενο πλαίσιο κλπ. 

Ως προς το άρθρο 26, θα πρέπει επιπλέον να παραμείνουν σε ισχύ οι παράγραφοι 2 και 4 του άρθρου 5 του ν. 2115/1993 (Α’15) ώστε να είναι δυνατή η αδειοδότηση των δανειοθαλάμων για την εξυπηρέτηση των έργων για την οποία δεν υπάρχει πρόβλεψη στο σχέδιο νόμου.

Προβληματισμοί για τις παρεμβάσεις που επιχειρούνται και την αποτελεσματικότητά τους,  ειδικά στο αδειοδοτικό μέρος του νομοσχεδίου, έχουν εκφραστεί εδώ:

Πέντε (5) «κλειδιά» για την απλοποίηση αδειοδότησης της εξορυκτικής δραστηριότητας

[του Πέτρου Τζεφέρη]

Πηγή: www.oryktosploutos.net