Στις 2 Απριλίου 2025, ο Πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ ανακοίνωσε μία σημαντική αλλαγή στην εμπορική πολιτική των ΗΠΑ, αποκαλύπτοντας μία σειρά νέων δασμών που θα επηρεάσουν τις εμπορικές σχέσεις με βασικούς διεθνείς εταίρους. Ανάμεσα στις πιο σημαντικές ανακοινώσεις ήταν η επιβολή δασμού 24% στις εισαγωγές από την Ιαπωνία, 26% από την Ινδία και ένα εντυπωσιακό 49% στα προϊόντα που προέρχονται από την Καμπότζη.
Εκτός από αυτούς τους στοχευμένους δασμούς, θα εφαρμοστεί και ένας γενικός δασμός 10% σε όλες τις εισαγωγές, ανεξαρτήτως της υφιστάμενης εμπορικής σχέσης με τις χώρες αυτές. Ο νέος αυτός κανόνας θα τεθεί σε εφαρμογή στις 9 Απριλίου 2025.
Μία Στροφή από τον παγκόσμιο κανόνα
Αυτές οι αλλαγές αποτελούν μία σημαντική απόκλιση από τις παγκόσμιες εμπορικές πρακτικές. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου (ΠΟΕ), οι περισσότερες μεγάλες οικονομίες του κόσμου διατηρούν μέσους δασμούς κάτω από το 5%. Αυτοί οι δασμοί είναι οι μέσοι όροι που εφαρμόζονται στις εισαγωγές, λαμβάνοντας υπόψη τον όγκο των εμπορικών συναλλαγών, και χρησιμεύουν ως δείκτης του πόσο ανοιχτή είναι μία χώρα στο εμπόριο.
-
Η Ευρωπαϊκή Ένωση διατηρεί μέσο δασμό 2,7%. Ωστόσο, αυτό το ποσοστό μπορεί να αυξηθεί αν υπάρξουν μέτρα αντεπίθεσης. -
Η Ιαπωνία εφαρμόζει μόνο 1,9% σε μέσο όρο, με χαμηλούς δασμούς που στοχεύουν στην ενίσχυση του εμπορίου και της καινοτομίας.
-
Η Ελβετία και Ταϊβάν έχουν τους χαμηλότερους δασμούς στον κόσμο, μόλις 1,7%.
-
Αντίθετα, η Ινδία διατηρεί τους υψηλότερους δασμούς στην περιοχή, με μέσο ποσοστό 12%, και σε ορισμένες κατηγορίες προϊόντων, όπως τα αυτοκίνητα, οι δασμοί φτάνουν μέχρι και το 100%.
Αυτό βάζει τις ΗΠΑ σε μία πιο προστατευτική θέση σε σχέση με τις άλλες ανεπτυγμένες οικονομίες, που διατηρούν πολύ χαμηλότερους μέσους όρους.
Το Τέλος των Ελεύθερων Εμπορικών Συμφωνιών;
Μέχρι το 2025, οι ΗΠΑ είχαν μια σειρά από συμφωνίες ελεύθερου εμπορίου, κυρίως με τον Καναδά, το Μεξικό και τη Νότια Κορέα, οι οποίες επέτρεπαν χαμηλούς ή μηδενικούς δασμούς στις εισαγωγές. Αυτές οι συμφωνίες στηρίζονταν στο προαπαιτούμενο της «Νέας Κατάστασης Περί Πιο Ευνοημένων Εθνών (MFN)», το οποίο απαιτεί από όλα τα μέλη του ΠΟΕ να εφαρμόζουν ίδιους δασμούς για όλες τις χώρες, εκτός αν υπάρχουν ειδικές συμφωνίες που καθορίζουν διαφορετικούς όρους.
Ωστόσο, η νέα στρατηγική του Τραμπ δείχνει μία σαφή στροφή προς τον οικονομικό εθνικισμό και τον προστατευτισμό. Η επιβολή γενικών δασμών και η στόχευση σε συγκεκριμένες χώρες σημαίνουν ότι οι ΗΠΑ αναζητούν νέες στρατηγικές για την ενίσχυση της εγχώριας παραγωγής και της προστασίας των τοπικών βιομηχανιών, αλλά και της ανακατανομής των εμπορικών ροών.
Οικονομικές και Διπλωματικές Επιπτώσεις
Η εφαρμογή αυτών των νέων δασμών πιθανόν να προκαλέσει αντιδράσεις σε παγκόσμιο επίπεδο. Οι οικονομολόγοι προειδοποιούν για δυσλειτουργίες στις παγκόσμιες αλυσίδες εφοδιασμού, αύξηση των τιμών για τους Αμερικανούς καταναλωτές και έναν πιθανό πληθωρισμό. Στο διπλωματικό επίπεδο, οι χώρες που πλήττονται από αυτούς τους δασμούς ενδέχεται να επιβάλουν δικούς τους δασμούς, επιδεινώνοντας περαιτέρω τις εμπορικές εντάσεις σε όλο τον κόσμο.
Το πλήρες αντίκτυπο αυτής της πολιτικής αλλαγής μένει να φανεί, αλλά ένα είναι σίγουρο: οι ΗΠΑ φαίνεται να ακολουθούν έναν νέο, πιο αντιπαραθετικό δρόμο στο παγκόσμιο εμπόριο.
Πηγή: www.visualcapitalist.com
