Του κ Φώτη Στεφανή, Α Αντιπροέδρου του Συνδέσμου Μεταλλευτικών Επιχειρήσεων
Σήμερα εν έτη 2019 η διαδικασία έκδοσης άδειας χειρισμού αποτελεί μια επίπονη μακρόχρονη και γραφειοκρατική διαδικασία η οποία εξαρτάται περισσότερο από το εκπαιδευτικό και μορφωτικό επίπεδο του υποψηφίου και όχι από την διαθέσιμη εμπειρία και ικανότητα. Το ΠΔ 113/2012 ισχύει από τον Οκτώβριο του 2012 και έχει εκδοθεί για να αντικαταστήσει το ΠΔ 31 του 1990 που ίσχυε μέχρι τότε και αφορά τον τρόπο έκδοσης αδειών χείριστων μηχανημάτων έργου.
Ένα από τα προ απαιτούμενα δικαιολογητικά που μπλοκάρει απαράδεκτα την όλη διαδικασία είναι το απολυτήριο Γυμνασίου για αυτούς που γεννήθηκαν μετά το 1969 (<50 ετών). Εάν δεν υπάρχει αυτό, τότε θα πρέπει ο εργαζόμενος να εγγραφεί σε απογευματινό σχολείο 2ης ευκαιρίας για να το αποκτήσει μετά από 2 χρόνια παρακολούθησης άσχετα εάν διαθέτει μεγάλη εμπειρία στο χειρισμό του ΜΕ.
Εφόσον είναι σωματικά ικανός και υγιής (υπάρχει αρτιμέλεια, άριστη όραση και ακοή) και διαθέτει τουλάχιστον απολυτήριο Γυμνασίου εκδίδεται η λεγόμενη βεβαίωση αναγγελίας βοηθού χειριστή ΜΕ με την οποία μπορεί να χειρίζεται το μηχάνημα, υπό την στενή επίβλεψη άλλου αδειούχου χειριστή της ίδιας ειδικότητας (ο οποίος θα πρέπει να βρίσκεται σε απόσταση τουλάχιστον 50μ και να έχουν μεταξύ τους οπτική επαφή κάτι που πρακτικά είναι αδύνατο).
Ο βασικός χρόνος εκπαίδευσης – εργασίας ως βοηθός χειριστής μετά την έκδοση της βεβαίωσης αναγγελίας είναι κατά μέγιστο 300 ένσημα για την μικρή κατηγορία ιπποδύναμης Β’ <160HP δηλαδή περίπου 12 μήνες και 450 ένσημα για την μεγάλη κατηγορία ιπποδύναμης Α’ >160HP δηλαδή περίπου 18 μήνες (ο μήνας δεν μπορεί να έχει περισσότερα από 25 ένσημα).
Εάν υπάρχουν βεβαιώσεις εκπαίδευσης από τεχνική σχολή ,σχετικής όμως ειδικότητας, (μηχανολογίας αυτοκινήτων πχ) και άλλα συναφή πτυχία ή ο υποψήφιος κατέχει άδεια άλλης ειδικότητας ΜΕ, ο χρόνος (ένσημα) μπορεί να μειωθεί στο 50%.
Κατόπιν και αφού ξαναπεράσουν οι υποψήφιοι από ιατρικές εξετάσεις και κριθούν ικανοί και έχουν καταβάλει τα σχετικά παράβολα, περνούν από γραπτές και πρακτικές εξετάσεις περίπου 4-8 μήνες από την ημερομηνία αίτησης. Τα μηχανήματα τα οποία εξετάζονται λόγω έλλειψης μπορεί να είναι διαφορετικού τύπου από αυτά που χειρίζονται δηλ. να εκπαιδεύτηκε σε φορτωτή και να εξεταστεί σε μπουλντόζα.
Επιπλέον εάν το ωράριο είναι κυλιόμενο με ρεπό θα πρέπει να συμπίπτει αυτό του εκπαιδευόμενου με αυτό του εκπαιδευτή αλλιώς τα ένσημα που αποκομίζονται είναι λιγότερα.
Εάν η ειδικότητα με την οποία είναι δηλωμένος στην κατάσταση ο βοηθός χειριστής πχ χωματουργικών ΜΕ ειδ. 1 δεν είναι μόνο μία, αλλά κάνει και την δουλειά του πχ βοηθού χειριστή ΜΕ ειδ. 3 μεταφοράς (ντάμπερ) ή του πχ του γομωτή – πυροδότη, για να είναι νόμιμη και καλυμμένη η εταιρία σε περίπτωση ατυχήματος, θα πρέπει να υπάρχουν ποσοστά απασχόλησης δηλαδή 50% στην μία εργασία και 50% στην άλλη εργασία (τα οποία ποσοστά μπορούν να αλλάζουν). Αντίστοιχα όμως λογίζονται και τα ένσημα δηλ. 50%Χ25 ένσημα το μήνα. Άρα τα 450 ένσημα που αναφέρθηκαν παραπάνω μπορεί και να διπλασιαστούν στην πράξη.
Αποδεικνύεται λοιπόν ότι για την έκδοση μια άδειας χειρισμού της μεγάλης ιπποδύναμης, για έναν μεσήλικα εργαζόμενο με εμπειρία χωρίς απολυτήριο γυμνασίου <50 ετών χρειάζεται τουλάχιστον 4 χρόνια(!!!), για έναν απόφοιτο γενικού λυκείου 2 χρόνια και για έναν ήδη έμπειρο αδειούχο χειριστή που θέλει να αποκτήσει και άλλη ειδικότητα παραπάνω από 1 έτος (ιατρικά 1 μήνας – ένσημα 9 μήνες – εξετάσεις 4 μήνες), χρόνος υπερβολικά μεγάλος και απαράδεκτος.
Τι θα μπορούσε να γίνει
Αυτό που θα μπορούσε να βελτιώσει τόσο το χρόνο απόκτησης άδειας χειρισμού ΜΕ αλλά και να δώσει έμφαση στην προ υπάρχουσα εμπειρία, κάτι που δεν αποδεικνύεται από τα διαθέσιμα έγγραφα, είναι η θέσπιση μιας τοπικής / εταιρικής άδειας. Η άδεια αυτή θα είναι μια νόμιμη άδεια που θα εκδίδεται υπεύθυνα από τον εργοδότη και κάτοχο των ΜΕ, ο οποίος θα βεβαιώνει ότι κατόπιν μιας σύντομης εκπαιδευτικής περιόδου ο υποψήφιος εργαζόμενος είναι ικανός να χειριστεί τα συγκεκριμένα μηχανήματα ή παραπλήσια ίδιας δυναμικότητας που αναφέρει αυτή. Η τοπική αυτή άδεια χειρισμού ΜΕ θα έχει ισχύ μόνο εντός των ορίων της εταιρίας και με την αποχώρηση του εργαζόμενου θα ακυρώνεται. Το παρόν σύστημα εφαρμόζεται εδώ και χρόνια σε πολλες προηγμένες χώρες όπως η Γαλλία και η Γερμάνια . Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι το πλαίσιο αυτό ισχύει στη Γαλλία από το 1980 όπου τα διπλώματα χωρίζονται σε Caces de L Enterprise (Άδεια Χειρισμού Επιχειρησιακή) και γενική άδεια που εκδίδεται από το Κράτος ή άλλο αρμόδιο φορέα.
Ένα άλλο μέσο επίλυσης του προβλήματος είναι η δημιουργία ιδιωτικών σχολών που σε σύντομο χρονικό διάστημα ο ενδιαφερόμενος θα αποκτά την σχετική άδεια χειρισμού.
Επι παραδείγματι στη Γαλλία οι εξετάσεις διενεργούνται ανά μήνα από διάφορες ιδιωτικές σχολές. Το δίπλωμα αυτό έχει ισχύ 10 χρόνια και εκδίδεται έπειτα από εκπαίδευση 2 έως 5 ημέρων. Επίσης το εν λόγω δίπλωμα αποκτάται για 10 κατηγορίες Μηχανήματων και όχι για μια όπως στην Ελλάδα. Οι εκπαιδευτές είναι ιδιωτικές σχολές και μόνο στην περιοχή του Παρισιού είναι άνω των 120. Η δε κατηγοριοποίηση των αδειών είναι μικρότερη πιο απλή. Για τα λατομεία – μεταλλεία απαιτείται μια άδεια η λεγομένη CACES R372M και όπως αναφέρθηκε εκδίδεται σε διάστημα λιγότερο της εβδομάδος τη στιγμή που στη χώρα μας απαιτούνται minimum 2 χρόνια για ένα τύπο μηχανήματος και όχι δέκα.
Link Ιδιωτικής Σχολής στη Γαλλία
Έτσι με αυτόν τον τρόπο θα αξιοποιείται τυχόν προϋπηρεσία, θα συντομεύεται κατά πολύ η περίοδος εκπαίδευσης και θα απλοποιείται η διαδικασία αδειοδότησης, θέτοντας ως τον πιο κατάλληλο κριτή τον εργοδότη που είναι ο άμεσα εξαρτώμενος και υπεύθυνος ή ένα πιστοποιημένο ιδιώτη εκπαιδευτή.