Άρθρο του Δρα Γιώργου Ξηρογιάννη, Αναπληρωτή Γενικού Διευθυντή ΣΕΒ*
H πανδημία έφερε απρόβλεπτες ανατροπές στην παγκόσμια οικονομία και διατάραξε τη συνήθη εμπορική δραστηριότητα. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου προβλέπει για το 2020 πάνω από 30% πτώση στις διεθνείς εμπορικές συναλλαγές, σε όλες οι περιοχές του πλανήτη.
Στην Ελλάδα, η πανδημία επέδρασσε καταλυτικά στο ΑΕΠ, το οποίο μειώθηκε 7,9% το πρώτο εξάμηνο του 2020. Οι επιδόσεις των εξαγωγών επηρεάστηκαν επίσης. Στο διάστημα Ιανουαρίου-Μαΐου 2020 παρουσίασαν μείωση 1,7% σε σχέση με το 2019 (χωρίς πετρελαιοειδή). Μέχρι τον Ιούλιο παρουσίασαν αύξηση 1,2%, με την προσπάθεια να επανέλθουν στις επιδόσεις του 2019 να συνεχίζεται. Αλλαγές παρατηρήθηκαν και στους προορισμούς, με τις εξαγωγές προς την Ε.Ε. να έχουν αυξηθεί κατά 10%. Η παγιοποίηση της τάσης αυτής θα αποτελέσει θετική εξέλιξη μιας και οι χώρες της Ε.Ε. προσφέρουν ευκαιρίες για μεγαλύτερες πωλήσεις, καλύτερες τιμές και μειωμένη τελωνειακή γραφειοκρατία.
Η μεγάλη διαδικτυακή συζήτηση για τις εξαγωγές που διοργάνωσε ο ΣΕΒ στις 30/09, ανέλυσε σε βάθος τις ανατροπές στο διεθνές εμπόριο λόγω της πανδημίας, αλλά και τις ευκαιρίες που αναδύονται για τις επιχειρήσεις. Η συζήτηση με έμπειρους αναλυτές αλλά και υψηλόβαθμα στελέχη εξαγωγικών επιχειρήσεων, ανέδειξε τέσσερις κρίσιμες στρατηγικές για την περαιτέρω ενίσχυση των εξαγωγών.
Πρώτον, απαιτείται μεγαλύτερη εστίαση και προσαρμογή στο περιφερειακό παρά στο διεθνές εμπόριο. Είναι γεγονός ότι το εξαγωγικό εμπόριο μετασχηματίζεται γρήγορα, με τις αλυσίδες εφοδιασμού να αναπτύσσονται πλέον γύρω από περιοχές που διευκολύνουν τις μεταφορές. Ενδεικτικά, οι δυσκολίες στις αλυσίδες εφοδιασμού της ΕΕ έφεραν απρόβλεπτες ανατροπές στη διάθεση προϊόντων της «βαριάς» βιομηχανίας (πχ. μέταλλα, δομικά υλικά, κτλ). Όσες ελληνικές εξαγωγές προσαρμόστηκαν έγκαιρα, απέκτησαν μεγάλο ανταγωνιστικό πλεονέκτημα σε αγορές με εύκολη πρόσβαση. Οι έγκυρες αναλύσεις της Fitch επιβεβαιώνουν ότι ενώ η Κίνα θα διατηρήσει κυρίαρχο ρόλο ως παγκόσμιος μεταποιητικός κόμβος, χώρες όπως το Μεξικό, η Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη, το Μαρόκο, το Βιετνάμ, κτλ, θα επωφεληθούν σημαντικά σε περιφερειακό επίπεδο.
Δεύτερον, οι εξαγωγές πρέπει να προσαρμοστούν στις ταχέως μεταβαλλόμενες καταναλωτικές συνήθειες. Μία ακόμη αλλαγή που έφερε η πανδημία αφορά στο ύψος και εύρος των αγορών του καταναλωτή, στη διαθεσιμότητα εισοδήματος στα μεσαία νοικοκυριά, αλλά και στο προφίλ των καταναλωτών με περισσότερους αγοραστές μικρότερης ηλικίας. Επιπλέον, η καταναλωτική τάση ειδικά στην Ε.Ε. κατευθύνεται σε περισσότερο υγιεινά προϊόντα, σε ατομικές συσκευασίες και σε εύκολη οικιακή χρήση. Η αλλαγή αυτή μπορεί να ευνοήσει τα ελληνικά προϊόντα, με προοπτικές μεγαλύτερης στροφής προς τη μεσογειακή διατροφή και την ποιότητα.
Τρίτον, η προσαρμογή στην ψηφιακή εμπειρία είναι αναπόφευκτη και χωρίς περιθώρια καθυστέρησης. Η νέα πραγματικότητα, ανέδειξε ένα νέο προφίλ αγοραστή, όπου με ψηφιακά μέσα, επιλέγει ταχύτερα μεταξύ ανταγωνιστικών προϊόντων, συγκρίνει τιμές χωρίς γεωγραφικούς περιορισμούς και επηρεάζεται σε μικρότερο βαθμό από παραδοσιακές προωθητικές πρακτικές.
Τέλος, η προσαρμογή της πολιτείας στις αυξανόμενες ανάγκες των εξαγωγέων είναι επίσης επιβεβλημένη. Αφορά στη στήριξη της ρευστότητας, στην ταχεία αναμόρφωση του ΟΑΕΠ, στη διευκόλυνση του ψηφιακού μετασχηματισμού, στη κατάρτιση του στελεχιακού δυναμικού, αλλά και στην αμέριστη στήριξη της διπλωματίας στη βελτίωση της εξαγωγικής εικόνας, ειδικά μετά την αποτελεσματική διαχείριση της πανδημίας.
Στις εξαγωγές δεν φτάνει να είμαστε καλοί παραγωγοί. Πρέπει να είμαστε και καλοί έμποροι. Η προσαρμογή στις νέες εμπορικές ανάγκες είναι το κλειδί να κερδίσουμε τις ευκαιρίες που παρουσιάζονται σε κάθε κρίση.
Το άρθρο του Δρα Γιώργου Ξηρογιάννη δημοσιεύτηκε στο Βήμα της Κυριακής, 18/10/2020
Πηγή: ΣΕΒ
