Την Προγραμματική Σύμβαση της ανακατασκευής της Πέτρινης Γέφυρας του Πασά υπέγραψε την Τρίτη το μεσημέρι η Υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού Λίνα Μενδώνη με εκπρόσωπους του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.
Η υπουργός τόνισε ότι είναι μεγάλη χαρά και τιμή να βρίσκεται σε τόσο σημαντικό τόπο με μεγάλη ιστορική διαδρομή, από την προϊστορία μέχρι τα μέρες μας, που παραμένει αναλλοίωτος μέσα από την πολιτιστική κληρονομιά.
«Το Υπουργείο, το Πανεπιστήμιο και η Περιφέρεια συμπράττουν για την αποκατάσταση του γεφυριού. Η Δυτική Μακεδονία έχει ένα μεγάλο αριθμό γεφυριών. Οφείλουμε να επενδύσουμε στο πολιτιστικό απόθεμα, να ξανασκεφτούμε τη σχέση μας με την φύση και τότε μόνο όφελος θα έχουμε. Η ιστορία, η φύση είναι μέρος της ταυτότητάς μας. Στόχος είναι η προβολή και ανάπτυξη της συγκεκριμένης περιοχής».
Ο περιφερειάρχης Γιώργος Κασαπίδης χαρακτήρισε ιστορική στιγμή για τη Δυτική Μακεδονία την υπογραφή της τριμερής σύμβασης, ως μια εμβληματική αρχή για τον πολιτισμό με το μεγαλύτερο γεφύρι της Δυτικής Μακεδονίας που κατασκευάστηκε το 17ο αιώνα. «Ο πολιτισμός μας βασίζεται στην πέτρα και το μάρμαρο, θέλουμε να αναδείξουμε την τοπική παραδοσιακή αρχιτεκτονική μέσα από τα γιοφύρια, τα αρχοντικά, τα πέτρινα σπίτια. Η τέχνη προσέθετε στην φυσική ομορφιά του τόπου. Πάνω από 100 ανάλογα έργα θα χρηματοδοτηθούν σε σειρά προγραμμάτων, πάνω από 40 εκ θα διατεθούν για τον πολιτισμό. Αυτή την τεχνογνωσία θέλουμε να την αναβιώσουμε, ιδρύοντας σχολή πετράδων σε συνεργασία με το Υπουργείο Παιδείας για τους τοπικούς δήμους με προάγγελο της σχολή του Πενταλόφου ώστε για τα έργα να έχουμε και τους αντίστοιχους τεχνίτες για την αυθεντικότητα των έργων».
Βρισκόμαστε κάτω από την Εγνατία μεταξύ Κοκκινιάς Ταξιάρχη, Παλαιοκάστρου και Σιάτιστας προλόγισε ο Γιάννης Γιάτσιος, Αντιπεριφερειάρχης ΠΕ Γρεβενών. «Ο Αλιάκμονας χρησιμεύει για τον καθορισμό της περιοχής, χωρίζει την Ήπειρο από τη Μακεδονία. Κατασκευάστηκε διευκολύνοντας την επικοινωνία με Ήπειρο αλλά και Κωνσταντινούπολη. Πρόκειται για την αναστήλωση του μεγαλύτερου πέτρινου γεφυριού της Μακεδονίας, ενός θαυμάσιου έργου παραδοσιακής αρχιτεκτονικής και του μοναδικού χτισμένου γεφυριού επάνω στον κύριο κορμό του ποταμού Αλιάκμονα. Ευελπιστούμε να κερδίσουμε πολλά από το έργο με την περιφερειακή αρχή να έχει στόχο την ανάδειξη του τουριστικού προϊόντος».
Το «Γεφύρι του Πασά» διευκόλυνε έως και το 1940 τις μετακινήσεις του αγροτικού πληθυσμού, εμπορευμάτων και κοπαδιών και ανατινάχθηκε από Νεοζηλανδούς σαμποτέρ στις 14 Απριλίου 1941 μετά την μάχη στο Κλειδί Αμυνταίου Φλώρινας σε μια προσπάθεια της Ελλάδας και των συμμάχων να καθυστερήσουν η προέλαση των Ναζί προς την νότια Ελλάδα Όμως το τελειωτικό κτύπημα για το ιστορικό γεφύρι που χρονολογείται από το 1690 ήρθε με τον ισχυρό σεισμό 6,6 Ρίχτερ που έγινε το 1995 στην Κοζάνη και τα Γρεβενά με αποτέλεσμα να υποστούν σημαντικές καταστροφές τα εναπομείναντα στοιχεία του γεφυριού.
Το Γεφύρι του Πασά κτίσθηκε περί το 1690 και αποτέλεσε πάντοτε σημαντικό πέρασμα του ποταμού Αλιάκμονα ενώνοντας τα Γρεβενά με την Κοζάνη και στη συνέχεια με τα σύνορα. Το μήκος του γεφυριού έφτανε τα 100 μέτρα και είχε έξι ανόμοιες καμάρες, η μεγαλύτερη από τις οποίες είχε ύψος 15 μέτρων και ανακουφιστικά ανοίγματα πάνω από τα μεσόβαθρα. Κάτω από τη μεγάλη καμάρα εξάλλου κρεμόταν ένα καμπανάκι (κυπρί), που όταν ο αέρας ήταν ισχυρός και η ορμή του νερού μεγάλη κτυπούσε για να ειδοποιεί τους διαβάτες ότι υπάρχει κίνδυνος.
Πηγή: www.prlogos.gr
