Πεντέλη, Αλούλα. Καλά κρυμμένο, ανάμεσα στα δέντρα της βόρειας Πεντελικής βουνοπλαγιάς, απλώνεται ένα ιδιόμορφο ακατοίκητο χωριουδάκι.
Πρόκειται για το πρώην λατομείο της περιοχής, που τα τελευταία 27 χρόνια έχει μετατραπεί σε μουσείο λατομικής τέχνης. Το εγχείρημα είναι εντυπωσιακό. Σαν σμιλευμένο μέσα στους βράχους του βουνού, αποτελείται από μικρά σπιτάκια και πέτρινη περίφραξη, κατασκευασμένα αποκλειστικά από εντόπια υλικά.
Η ιδέα της αναδιαμόρφωσης και εκμετάλλευσης του ιστορικού σημείου γεννήθηκε το 1994 και ανήκει στην εταιρεία Λατομεία Διονύσου Πεντέλης. Μέχρι τότε, το σημείο Αλούλα είχε χαθεί μέσα στην σιωπή του χρόνου.
Είναι γνωστό ότι από την αρχαιότητα ακόμα η Πεντέλη ήταν διάσημη για το λευκό της μάρμαρο. Από το υλικό αυτό έχουν φιλοτεχνηθεί σπουδαία έργα της γλυπτικής, όπως ο Ερμής του Πραξιτέλη, η Αφροδίτη της Μήλου και η Νίκη της Σαμοθράκης.
Ωστόσο, μέχρι και το 1900, λατομεία υπήρχαν μόνο στη νότια πλευρά του βουνού. Η ανάπτυξη της λατομικής δραστηριότητας στην βόρεια μεριά ήταν έργο των Άγγλων. Το 1899 η εταιρεία Marmor Limited άνοιξε λατομεία στο σημείο και ξεκίνησε την παραγωγή. Τα προϊόντα της εξόρυξης μεταφέρονταν μέσω των σιδηροδρομικών γραμμών που συνέδεαν την Πεντέλη με την υπόλοιπη Αττική.
Τα λατομεία λειτουργούσαν αδιάκοπα για μία 40ετία. Μάλιστα, ένας εργολάβος που δούλευε χρόνια εκεί, ο Αλούλας, έμελλε να δώσει το όνομά του σε όλη την περιοχή.
Το ξέσπασμα του Β’ Παγκοσμίου σήμανε και το τέλος μίας εποχής. Τη δεκαετία του ’40, τα λατομεία έκλεισαν και οι Άγγλοι έκτοτε δεν επέστρεψαν. Μετά την κατοχή, οι εγκαταστάσεις αγοράστηκαν από την εταιρεία Λατομεία Διονύσου Πεντέλης. Η εκμετάλλευσή τους όμως έπαυσε και πάλι μερικές δεκαετίες αργότερα. Η εταιρεία συνέχισε να δραστηριοποιείται μόνο στην περιοχή Διονυσοβούνι και οι πεντελικές εγκαταστάσεις εγκαταλείφθηκαν.
Αναγέννηση
Το 1994 η ιδιοκτήτρια εταιρεία αποφάσισε να εκμεταλλευτεί τα ιστορικά λατομεία με έναν διαφορετικό τρόπο. Με τη συμβολή της γλύπτριας Νέλλας Γκόλαντα, της αρχιτέκτονα Ασπασίας Κουζούπη, του δασολόγου Ηλία Αποστολίδη και ενός ικανότατου συνεργείου Παριανών λατόμων ξεκίνησαν οι εργασίες αποκατάστασης του σημείου για τη δημιουργία χώρου αναψυχής και μουσείου.
Σύντομα, η ξεχασμένη Αλούλα που φέρει το όνομα του αρχιτεχνίτη του λατομείου, μεταμορφώθηκε στο ανοιχτό μουσείο λατομικής τέχνης, έναν μοναδικό χώρο όπου φύση, αισθητική και μνήμη συναντιούνται και περιπλέκονται. Ο αρχιτεκτονικός κορμός των παλιών λατομείων διατηρήθηκε, ενώ χρησιμοποιήθηκαν αποκλειστικά εντόπια υλικά.
Το τελικό αποτέλεσμα αξιολογήθηκε ως ένα από τα σημαντικότερα εγχειρήματα του είδους στην Ευρώπη του ’90. Κτίσματα λατόμων, χώροι εξόρυξης, απομεινάρια κατεργασίας μαρμάρου και καλαίσθητα μονοπάτια συνθέτουν, σε συνδυασμό με την απίστευτη θέα, ένα συγκλονιστικό τοπίο.
Οι αναβάτες μπορούν να δουν στη μεγάλη «καζάρμα» που ήταν η κύρια κατοικία των λατόμων με τα δύο τζάκια αλλά και το σπίτι του Αλούλα στην πάνω πλατεία. Ακόμα να περπατήσουν μέχρι το αποκαλούμενο «γύφτικο» δηλ. το σιδηρουργείο, όπου οι λατόμοι κατασκεύαζαν ή επισκεύαζαν τα εργαλεία.
Πηγή: www.mixanitouxronou.gr
