Με βάση το μέσο μερίδιο στο εγχώριο ΑΕΠ των συνολικών εξαγωγών προς το Ηνωμένο Βασίλειο κατά την τελευταία πενταετία, η άμεση επίδραση (first-round effect) μίας υποθετικής μείωσης κατά μία ποσοστιαία μονάδα του συνόλου των εξαγωγών υπηρεσιών και εμπορευμάτων θα μπορούσε να επιφέρει μείωση του ονομαστικού ΑΕΠ της Ελλάδας κατά περίπου 0,03 ποσοστιαίες μονάδες (και αντιστρόφως) αναφέρει μελέτη της Eurobank με τίτλο «Brexit: Μακροοικονομικές επιπτώσεις για το Ηνωμένο Βασίλειο, την παγκόσμια οικονομία και την Ελλάδα».
Το εμπορικό ισοζύγιο μεταξύ των δύο χωρών στον τομέα των υπηρεσιών παρουσίασε πλεόνασμα για την Ελλάδα το 2015 της τάξης των 2,7 δισ. Αντίστοιχα, το ισοζύγιο στον τομέα των εμπορευμάτων παρουσίασε έλλειμμα ύψους 153,4 εκατ.
Συνολικά, το 2015 το εμπορικό ισοζύγιο υπηρεσιών και εμπορευμάτων μεταξύ της Ελλάδας και του Η.Β. ήταν πλεονασματικό κατά 2,5 δισ. ή 1,4% του ΑΕΠ της Ελλάδας.
Στο ίδιο πνεύμα και σύμφωνα πάντα με τη μελέτη, μία υποθετική επιδείνωση του ρυθμού μεγέθυνσης των λοιπών οικονομιών της Ε.Ε. εξαιτίας του Brexit, θα μπορούσε να επηρεάσει αρνητικά τις εμπορικές ροές της Ελλάδας.
Με αμετάβλητους τους λοιπούς παράγοντες, η άμεση επίδραση μίας υποθετικής μείωσης κατά μία ποσοστιαία μονάδα του συνόλου των ελληνικών εξαγωγών προς τις χώρες της Ευρώπης των 27 θα μπορούσε να οδηγήσει σε μία μείωση του ρυθμού μεγέθυνσης του ονομαστικού ΑΕΠ της Ελλάδας κατά 0,15 ποσοστιαίες μονάδες (και αντιστρόφως).
Τουρισμός και ναυτιλία
Ο τουρισμός και η ναυτιλία αποτελούν τους δύο βασικούς κλάδους της οικονομίας που ενδεχομένως επηρεαστούν αρνητικά από το Brexit. Η άμεση συμβολή του τουρισμού στο ΑΕΠ και την απασχόληση της Ελλάδος το 2016, υπολογίζεται σε περίπου 7,7% και 11,5% αντίστοιχα.
Το Η.Β. κατατάσσεται στη δεύτερη θέση τόσο σε όρους τουριστικών αφίξεων όσο και εισπράξεων.
Οι βασικοί δίαυλοι μέσω των οποίων είναι δυνατό να επηρεαστεί ο τουριστικός κλάδος περιλαμβάνουν:
- μείωση του πραγματικού εισοδήματος των νοικοκυριών στο Η.Β. ως αποτέλεσμα π.χ. μόνιμης απώλειας προϊόντος – εισοδήματος λόγω Brexit σε συνδυασμό με άνοδο του πληθωρισμού και υποτίμηση της συναλλαγματικής ισοτιμίας της στερλίνας έναντι του ευρώ, και
- αλλαγές στις σχετικές διαδικασίες και στο ταξιδιωτικό κόστος εκτός Η.Β. (π.χ. επαναφορά της ταξιδιωτικής βίζας για τους κατοίκους του Η.Β.)
Για τον τομέα της ναυτιλίας η κύρια επίδραση θα μπορούσε να προέλθει από μείωση της ζήτησης για ναυτιλιακές υπηρεσίες σε περίπτωση σημαντικών διαταραχών στο διεθνές εμπόριο λόγω Brexit.
Κοινοτικά κονδύλια
Όπως αναφέρεται στη μελέτη η αποχώρηση του Η.Β. από την Ε.Ε. θα μπορούσε ενδεχομένως να έχει αρνητικό αντίκτυπο στο μέγεθος του τρέχοντος κοινοτικού προϋπολογισμού ακόμα και στην περίπτωση που η τελική συμφωνία προβλέπει κάποιου είδους συνεισφορά του Η.Β. έστω και μειωμένη σε σχέση με τα τρέχοντα επίπεδα.
Έτσι, υπάρχει κίνδυνος μείωσης των συνολικών κεφαλαίων που είναι σήμερα διαθέσιμα για την Ελλάδα μέσω της ευρωπαϊκής Κοινής Αγροτικής Πολιτικής και των διαθρωτικών κοινοτικών κονδυλίων και υπολογίζονται σε περίπου 35 δισ. για την περίοδο 2014 –2020.
Δυνητικές επιπτώσεις στην Ε.Ε. των 27
Φαίνεται ότι το Βέλγιο, η Κύπρος, η Ιρλανδία, η Μάλτα και η Ολλανδία είναι οι πιο ευάλωτες. Μεταξύ άλλων, οι οικονομίες αυτές έχουν αναπτύξει σημαντικές αμφίδρομες μεταναστευτικές ροές καθώς και ισχυρές εμπορικές και επενδυτικές διασυνδέσεις με το Η.Β., ειδικά εάν υπολογιστούν ως ποσοστό επί του ΑΕΠ της κάθε χώρας.
Επιπλέον, κάποιες από τις χώρες αυτές, μέσω του ρόλου τους ως περιφερειακά χρηματοπιστωτικά κέντρα, έχουν συσσωρεύσει σημαντικές απαιτήσεις έναντι χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων του Η.Β.
Κεντρική και Νοτιοανατολική Ευρώπη
Όσον αφορά τις οικονομίες της Κεντρικής και Νοτιοανατολικής Ευρώπης, το Brexit αναμένεται να έχει αρνητικό αντίκτυπο για την πραγματική οικονομία και τις αγορές της ευρύτερης περιοχής. Ωστόσο, η συνολική επίπτωση δεν αναμένεται να έχει τα χαρακτηριστικά ενός ισχυρού εξωτερικού σοκ.
Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι οι άμεσοι δεσμοί της περιοχής με το Η.Β. σε όρους εμπορικών συναλλαγών, τον τραπεζικό τομέα και τις άμεσες ξένες επενδύσεις είναι σχετικά περιορισμένοι.
Ωστόσο, με δεδομένη τη μεγάλη συνεισφορά του Η.Β. στον προϋπολογισμό της Ε.Ε., μια ενδεχόμενη επαναδιαπραγμάτευση των διαθρωτικών κοινοτικών κονδυλίων για την περίοδο 2014-2020 προς τις οικονομίες της περιοχής αυτής αποτελεί ίσως μία από τις μεγαλύτερες ανησυχίες για τις επιπτώσεις του Brexit.
Ο χρόνος επίτευξης συμφωνίας θα καθορίσει τις επιπτώσεις
Σύμφωνα με τη μελέτη, ο χρόνος επίτευξης και η μορφή της νέας σχέσης μεταξύ του Η.Β. και των υπόλοιπων κρατών –μελών της Ε.Ε. καθώς και οι εμπορικές συμφωνίες που θα πρέπει το Η.Β. να επαναδιαπραγματευθεί με κράτη εκτός Ε.Ε. θα καθορίσει σε μεγάλο βαθμό τις μεσοπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες μακροοικονομικές επιπτώσεις του Brexit στην ίδια τη χώρα, τα κράτη-μέλη της Ε.Ε. των 27 και τον υπόλοιπο κόσμο.
Δεδομένης της απουσίας παρόμοιας φύσης διαπραγματεύσεων στο παρελθόν, είναι αβέβαιο εάν μία συνολική συμφωνία θα μπορέσει να επιτευχθεί στο χρονικό διάστημα των δύο ετών που προβλέπει η Συνθήκη της Ε.Ε. Συνεπώς, τα εμπλεκόμενα μέρη ενδεχομένως χρειαστούν περισσότερο χρόνο για την ολοκλήρωση των διαβουλεύσεων. Οι διαπραγματεύσεις θα μπορούσαν να παραταθούν υπό την προϋπόθεση ομόφωνης έγκρισης των υπόλοιπων 27 κρατών- μελών της Ε.Ε.
Εμπειρικές μελέτες υποστηρίζουν ότι αποχωρώντας από την Ε.Ε., η οικονομία του Η.Β. ενδεχομένως επηρεαστεί ποικιλοτρόπως μέσω πολλαπλών διαύλων μετάδοσης, όπως: α) οι εμπορικές συναλλαγές με την Ε.Ε. και άλλες οικονομίες, β) η εισροή ξένων άμεσων επενδύσεων στη χώρα, γ) η μετανάστευση και η αγορά εργασίας, δ) οι επιπτώσεις στην παραγωγικότητα μέσω εμπορίου, μετανάστευσης και ρυθμιστικού πλαισίου, και ε) η συνεισφορά στον κοινοτικό προϋπολογισμό.
Πηγή: www.naftemporiki.gr
