Ο ΣΜΕ στον 21ο αιώνα: Αντοχή, προσαρμοστικότητα, ευελιξία- ορόσημα και κρίσεις που ξεπεράστηκαν

Eltrak banner ad

Εμπειρίες από τις θητείες τους στην προεδρία του Συνδέσμου Μεταλλευτικών Επιχειρήσεων παρουσίασαν οι πρώην πρόεδροι του ΣΜΕ, κ.κ. Ευθύμιος Βιδάλης και Αθανάσιος Κεφάλας στο πλαίσιο ανοικτής εκδήλωσης του Συνδέσμου για τα 100 του χρόνια.

Από πλευράς του ο κ. Βιδάλης χαρακτήρισε τον ΣΜΕ πυλώνα του αναπτυξιακού διαλόγου, δυνατό και δυναμικό σύνδεσμο σημαντικών επιχειρήσεων, αλλά και έναν οργανισμό που «κοιτούσε, και κοιτάει μπροστά. Αναπτύσσει πολλές δράσεις, χτίζει συμμαχίες, και διευρύνει το έργο του και τη συνεισφορά του, τονίζοντας πάντα τις βασικές αρχές με τις οποίες πορεύεται».

Stonetech banner ad
Stonetech banner ad
Saracakis banner ad

Αναφερόμενος στις εν λόγω αρχές, τις συνόψισε ως «σεβασμός στο περιβάλλον, βιωσιμότητα, σχέσεις με την κοινωνία, πυρήνας μεγάλου μέρους της βιομηχανικής δραστηριότητας, πυλώνας περιφερειακής ανάπτυξης, και συνεργασίες, όπως αυτή με το ΣΕΒ η οποία συνεχίζει και δυναμώνει».

Συνεχίζοντας, χαρακτήρισε τον Σύνδεσμο ενεργό δρώντα στα ευρωπαϊκά δρώμενα στην προσπάθεια διασφάλισης των κρίσιμων πρώτων υλών σε ευρωπαϊκό επίπεδο, τονίζοντας πως «όλοι οι πρόεδροι έχουν συμβάλει ώστε σήμερα ο ΣΜΕ να έχει τη θέση και τη σημασία που του αναγνωρίζεται στην ελληνική οικονομία, αλλά και ώστε οι μεταλλευτικές επιχειρήσεις να ακολουθούν κανόνες και διαδικασίες που διασφαλίζουν και τη μελλοντική του προοπτική».

«Η εξορυκτική βιοµηχανία δεν παράγει για τον εαυτό της» τόνισε ο κ. Βιδάλης, σημειώνοντας πως «αποτελεί απαραίτητη υποδοµή για την ανάπτυξη και την ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονοµίας, προµηθεύει µια σειρά βιοµηχανικών κλάδων αλλά και χρήσιµα για την καθηµερινή µας ζωή υλικά, έχει έντονο εξαγωγικό προσανατολισµό και, έχει εκτός από παρόν, και ελπιδοφόρο µέλλον».

Τα ορυκτά, δήλωσε ο πρώην πρόεδρος, είναι κεφαλαιώδους σημασίας για την παραγωγή, μεταφορά και αποθήκευση ενέργειας, τον κεφαλαιουχικό εξοπλισμό, αλλά και τη συμμετοχή τους στις βιομηχανικές διεργασίες (παραγωγής, περιβαλλοντικές κ.α.) όπως επεξεργασίας τροφίμων και νερού, καθαρισμού αποβλήτων κλπ.

Στο πλαίσιο μιας σύντομης αναδρομής στην πορεία του συνδέσμου, αναφέρθηκε στην υιοθέτηση το 2006 από τα μέλη του ΣΜΕ του Κώδικα Αρχών Βιώσιμης Ανάπτυξης και δεικτών εφαρμογής τους: «Μέσα από τον Κώδικα, επιδιώκαμε την ενίσχυση του κύρους και της αξιοπιστίας του Συνδέσμου και των μελών του, τη σταδιακή μεταστροφή της επικρατούσας αντίληψης σύνδεσης της εξορυκτικής δραστηριότητας με καταστροφή του περιβάλλοντος και με ανασφαλείς-ανθυγιεινές συνθήκες εργασίας και σχετικής επερχόμενης νομοθεσίας ή κανονισμών της Ε.Ε. και τη βελτίωση της πρόσβασης σε χρηματοδότηση εξορυκτικών έργων».

Κατά την ομιλία του ο κ. Κεφάλας, ο οποίος είχε εκλεγεί πρόεδρος του ΔΣ του Συνδέσμου στις αρχές του Ιουνίου του 2015, αναφέρθηκε στην επιβολή των capital controls: «Στις 28/6/2015, οι προτεραιότητες αλλάζουν. Αναγγέλθηκε η ισχύς από 29/6/2015 καθεστώτος κεφαλαιακών περιορισμών που έμελλε να κρατήσει, με σταδιακή χαλάρωση, μέχρι την 1/9/2019, ήτοι περίπου 50 μήνες ή πάνω από το 50% της θητείας μου. Το γεγονός ήταν πρωτόγνωρο και κανένας δεν ήξερε πως να κινηθεί. Με βάση τις εμπειρίες και την προετοιμασία μελών από την αρχή της κρίσης το 2010, το Διοικητικό Συμβούλιο κινητοποιήθηκε και απετέλεσε ένα Forum γνώσης και εμπειρίας που βοήθησε σημαντικά τα μέλη μας να απορροφήσουν το σοκ και να κινηθούν με επιτυχία».

Σε αυτό το πλαίσιο, ο κ. Κεφάλας αναφέρθηκε και στην επόμενη μεγάλη κρίση, αυτήν της Covid-19: «Με αυτό το υπόδειγμα αντιμετωπίσαμε και την επόμενη μεγάλη κρίση, 10 Μαρτίου 2020 η Ελλάδα αρχίζει να κλείνει λόγω της Covid-19 και στις 22/3/2020 το lockdown είναι γεγονός για το συντριπτικό τμήμα των οικονομικών και άλλων δραστηριοτήτων. Χάρις στην ευελιξία όλων των συναδέλφων του Δ. Σ., την προσαρμοστικότητα της Υπηρεσίας του Συνδέσμου και τη χρήση της τεχνολογίας μείναμε ενεργοί και αντιμετωπίσαμε συλλογικά και αποτελεσματικά τις επιπτώσεις. Ο κλάδος εντάχθηκε στα μέτρα υποστήριξης, οι καλές πρακτικές προστασίας της υγείας του προσωπικού διαχύθηκαν και η παραγωγική ικανότητα των μελών μας έμεινε αλώβητη. Οι περιορισμοί σταδιακά μειώθηκαν, πριν λίγες εβδομάδες σχεδόν εξέλιπαν αλλά τα μέλη μας επανήλθαν στην “κανονικότητα” ήδη από το 2021 και μόνο το Zoom μας έμεινε ως μόνιμο εργαλείο σύνδεσης και συνεργασίας».

Ο κ. Κεφάλας αναφέρθηκε σε άλλα σημαντικά ορόσημα, όπως τη διαβούλευση για τον Νέο Λατομικό Νόμο που κατέληξε στην ψήφιση του Ν/4512/18. «Παρά τα οποιαδήποτε προβλήματα του, υποδεχθήκαμε τον Ν.4512/18 με θετική αντίληψη και προσπαθήσαμε στη συνέχεια να αναδείξουμε τις αδυναμίες του και να προτείνουμε βελτιώσεις, χωρίς όμως επιτυχία» είπε χαρακτηριστικά, προσθέτοντας πως η συνειδητοποίηση ότι η απόκτηση και διατήρηση της κοινωνικής άδειας λειτουργίας «εξακολουθούσε και μάλλον παραμένει μια πρόκληση για τον κλάδο μας στην Ελλάδα και διεθνώς, μας οδήγησε σε μία στρατηγική συστηματικής επικοινωνίας στα ενδιαφερόμενα κοινά και στην ενδυνάμωση του ρόλου του Συνδέσμου ως υπεύθυνου συνομιλητή της Πολιτείας και των λοιπών συμμετόχων».

Μεταξύ άλλων, ο πρώην πρόεδρος αναφέρθηκε στην ανάθεση στο ΙΟΒΕ της μελέτης για τη «Συμβολή της εξορυκτικής βιομηχανίας στην ελληνική οικονομία», σχολιάζοντας πως «πλέον οι δύο εκδόσεις της μελέτης αποτελούν μελέτες αναφοράς για τον κλάδο αλλά και τη μεθοδολογία τους». Επιπλέον, υπογράμμισε τη μέριμνα για την προώθηση των αρχών της Βιώσιμης Ανάπτυξης, την υιοθέτηση και διάχυση Καλών Πρακτικών από τα μέλη του Συνδέσμου και την επικαιροποίηση από την Ομάδα Εργασίας του ΣΜΕ του «Κώδικα Αρχών Βιώσιμης Ανάπτυξης» με εισαγωγή των αρχών της κυκλικής οικονομίας.

Ως προς τον ρόλο του Συνδέσμου σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο, υπογράμμισε πως «παρουσιάσαμε την ελληνική εξορυκτική βιομηχανία, τη σημασία της σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο, αλλά και τις προκλήσεις που αντιμετώπιζε, και εν πολλοίς, συνεχίζει να αντιμετωπίζει με τις αδειοδοτήσεις, τη γραφειοκρατία και πολυνομία, την ανταγωνιστικότητα, και δουλέψαμε συνεργατικά με την τοπική αυτοδιοίκηση σε πολλά σημεία της πατρίδας μας, χτίζοντας μια αρμονική και διαλογική σχέση με τις τοπικές κοινωνίες και σχεδιάζοντας προγράμματα ειδικά για την ενίσχυσή τους».

Ιδιαίτερα στη σχέση με τις τοπικές κοινωνίες, τη χαρακτήρισε ως κεφαλαιώδους σημασίας «για μια δραστηριότητα που δεν έχει πάντα το καλό όνομα που δικαιούται», υπενθυμίζοντας πως το 2008 (επί προεδρίας Ευθύμιου Βιδάλη) πραγματοποιήθηκε επικοινωνιακή καμπάνια για την ενημέρωση της κοινής γνώμης για τη σημασία των ορυκτών και μεταλλευμάτων- μιας καμπάνιας που συνδέθηκε με μια πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τις ορυκτές πρώτες ύλες, την «Πρωτοβουλία για τις πρώτες ύλες-κάλυψη ουσιωδών αναγκών μας για ανάπτυξη και απασχόληση στην Ευρώπη» που είναι ευρύτερα γνωστή ως Πρωτοβουλία Veurheugen.

Οι επισκέψεις στην Πολιτική Ηγεσία ήταν για αρκετά χρόνια κάτι σπάνιο. Οι διεκδικήσεις, οι επιδιώξεις, οι απόψεις και τα αιτήματά μας δεν ήταν σχεδόν ποτέ και για πολλά χρόνια σημαντική προτεραιότητα από τις εκάστοτε κυβερνήσεις. Κάποιες φορές επισκεπτόμασταν την συναρμόδια πολιτική ηγεσία, η οποία όχι μόνο δεν γνώριζε τα θέματα του κλάδου αλλά ούτε και τον ΣΜΕ ως φορέα εκπροσώπησης.

Βασική στιγμή ήταν η καθιέρωση από τον ΣΜΕ του όρου antidumping για την αντιμετώπιση του αθέμιτου ανταγωνισμού που αντιμετωπίζαμε στη διεθνή αγορά, και ιδιαίτερα στα μαγνησιακά προϊόντα, όρος που έγινε αποδεκτός και από τις Βρυξέλλες.

Άλλη βασική στιγμή από τις πάρα πολλές που ζήσαμε στο ΣΜΕ ήταν η προσπάθεια στη 10ετία του 1990 να καθιερωθούν «μεταλλευτικές περιοχές». Παρά τις πολύ λογικές και εφαρμόσιμες προτάσεις του ΣΜΕ αυτό τελικά δεν έγινε πραγματικότητα.

Από τη συμμετοχή μου στο ΣΜΕ θέλω να αναφερθώ σε δύο προέδρους, τον αδικοχαμένο Αλέκο Αθανασιάδη που και ως άνθρωπος και ως επιχειρηματίας ξεχώρισε και διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στην πορεία της μεταλλείας και του Πάρη Κυριακόπουλου που σε δύσκολες στιγμές χειρίστηκε τις υποθέσεις του ΣΜΕ και του κλάδου με ιδιαίτερη σύνεση, ψυχραιμία και μετριοπάθεια.

Η πρώτη ήταν η παρέμβαση μου ως Πρόεδρος του ΣΜΕ στον τότε Υπουργό ΥΠΕΚΑ κ. Λιβιεράτο, όταν οι θεσμοί, στο πλαίσιο της απλοποίησης των διαδικασιών και της σμίκρυνσης του ελληνικού δημοσίου θέλησαν να διαλύσουν την Γενική Διεύθυνση Ορυκτού Πλούτου, όπως τότε λεγόταν, και να την υποβαθμίσουν σε ένα απλό γραφείο. Αντιτάχθηκα έντονα, πείθοντας τον τότε Υπουργό ότι αυτή η Γενική Διεύθυνση ήταν απαραίτητη για την ομαλή και αποτελεσματική λειτουργία των εξορυκτικών δραστηριοτήτων. Ο ΣΜΕ διέσωσε την Γενική Διεύθυνση Ορυκτού Πλούτου με την παρέμβασή του.

Μια άλλη σημαντική στιγμή που θυμάμαι ήταν η παρέμβασή μας για την ΚΥΑ περί τελών στα μεταλλεία που δεν απεφεύχθησαν , αλλά ελέγχθηκε το ύψος τους και ο τρόπος εφαρμογής τους.

Saracakis banner ad