Την ενίσχυση της παρουσίας και την ισχυροποίηση της θέσης του ελληνικού μαρμάρου σε Ελλάδα και εξωτερικό έθεσε ως πρωταρχικό στόχο για την επόμενη μέρα η απερχόμενη Πρόεδρος του Συνδέσμου Επιχειρήσεων Μαρμάρου Μακεδονίας – Θράκης, κ. Κωνσταντίνα Λαζή – Αναγνωστοπούλου, σε συνέντευξη εφ’ όλης της ύλης που παραχώρησε στο Stonenews.eu
Έξι χρόνια, τρεις θητείες στο τιμόνι του Συνδέσμου Επιχειρήσεων Μαρμάρου Μακεδονίας – Θράκης. Τι έχετε να θυμάστε από την πορεία σας αυτή και τι διδάγματα έχετε αποκομίσει;
Καταρχάς, να ευχαριστήσω το Stonenews για το βήμα που μου προσφέρετε ώστε να κάνω έναν προσωπικό απολογισμό των έξι αυτών ετών. Να σας ευχαριστήσω όμως και για έναν ακόμη λόγο: γιατί ο κλάδος μας έχει αποκτήσει μέσω υμών και της ηλεκτρονικής σας σελίδας την ενημέρωση που του έλειπε. Την ενημέρωση για τα κλαδικά ζητήματα που γινόταν επί χρόνια από το περιοδικό «Ελληνικό Μάρμαρο» και που είχε σταματήσει όταν το τελευταίο έπαψε να εκδίδεται.
Τα έξι αυτά χρόνια που ξεκίνησαν ως μια πρόκληση και συνάμα ευκαιρία την οποία μου έδωσε ο προηγούμενος πρόεδρος του ΣΕΜΜΘ, ο κύριος Γιώργος Παπαδόπουλος της εταιρείας Γ.Λαζαρίδης ΑΕ, εξελίχθηκαν σε ένα διαρκές μάθημα και μου κατέστησαν σαφές αυτό που λέει ο Στέφανος Ξενάκης: «Να δουλεύεις ομαδικά και να ζεις συλλογικά. Δεν γίνεται αλλιώς». Ο ΣΕΜΜΘ σημείωσε μικρές και μεγάλες επιτυχίες. Φυσικά και δεν ισχυρίζομαι ότι λύσαμε όλα τα ζητήματα. Βάλαμε όμως τα θεμέλια για ποιοτικότερη εργασία σε όλα τα επίπεδα και καλύτερη παρουσία του κλάδου ως θεσμικού συνομιλητή με την Πολιτεία αλλά και με φορείς στο εξωτερικό.
Πόσο δύσκολο είναι για μια γυναίκα να βρίσκεται στο τιμόνι ενός θεσμού σε έναν παραδοσιακά ανδροκρατούμενο χώρο; Πόσο δύσκολο ήταν για εσάς προσωπικά να πείσετε και να λάβετε την απαραίτητη αποδοχή για να προχωρήσετε σε παραγωγή έργου;
Δεν ήταν και οι τρεις θητείες ίδιες. Ούτε ίδιος ήταν ο βαθμός αποδοχής. Αυτό όμως -δηλαδή η αποδοχή- είναι κάτι που χτίζεται και κερδίζεται μέσα στον χρόνο. Πλην ελαχίστων εξαιρέσεων -γιατί δεν μπορεί στατιστικά να μην υπήρχαν- έχω να πω ότι οι συνάδελφοι με διέψευσαν από την πρώτη κιόλας στιγμή ευχάριστα. Όντως ο χώρος είναι ανδροκρατούμενος, οι γυναίκες στον κλάδο είναι πραγματικά η εξαίρεση. Ταυτόχρονα όμως οι συνάδελφοι έδειξαν και το πόσο υπερβατικοί μπορούν να γίνουν στις επιλογές τους τιμώντας με επί έξι συνεχή χρόνια με την εμπιστοσύνη τους. Οι γυναίκες του κλάδου ήταν ανέκαθεν δυναμικές και δίνουν το δικό τους στίγμα. Προσωπικά έχω βαθιά πίστη στο ότι οι γυναίκες του κλάδου μπορούν να συμβάλλουν ουσιαστικά στην ανάπτυξη του τελευταίου και θα καλωσορίσω με μεγάλη χαρά νέες γυναικείες υποψηφιότητες στις επερχόμενες εκλογές.
Ποια θα λέγατε πως ήταν τα μεγαλύτερα επιτεύγματά σας στη θητεία σας ως Πρόεδρος του Συνδέσμου και ποιες οι μεγαλύτερες κατακτήσεις του Συνδέσμου;
Με τους συναδέλφους που συνεργάστηκα στο πλαίσιο των Διοικητικών Συμβουλίων του ΣΕΜΜΘ και στις τρεις θητείες μου μπορώ με περηφάνεια να πω ότι πετύχαμε πολλά. Και σημαντικά. Το πιο σπουδαίο όμως –και θα επανέλθω σε αυτό- είναι ότι έχουν μπει οι άξονες για ουσιώδεις κατακτήσεις και αλλαγές στην επόμενη.
Το 2014 με συντονισμένες προσπάθειες και συνεργασία με την Ελληνική Πρεσβεία στην Τύνιδα καταφέραμε και μειώσαμε τους συντελεστές φορολόγησης των φυσικών διακοσμητικών πετρωμάτων. Παράλληλα καταφέραμε να ενταχθούν οι γεωτρήσεις ως ερευνητικό εργαλείο στην νομοθεσία περί ΠΠΔ.
Το 2016 η διημερίδα που διοργανώσαμε στην Δράμα με τίτλο «Ελληνικό Μάρμαρο: Ανάπτυξη – Εξωστρέφεια – Πολιτισμός» και η οποία στο πρόγραμμά της περιελάμβανε εκτός από ομιλίες και επισκέψεις στα λατομεία του Βώλακα, ήταν ένα κομβικό γεγονός διαλόγου με τους φορείς και την τοπική κοινωνία. Την ίδια χρονιά πετύχαμε και την τροποποίηση του Ν.4280/14 σε ό,τι αφορά την υποχρέωση περί ίσης έκτασης αναδάσωση.
Κηρύσσοντας το 2017 «έτος ασφάλειας» θεσπίσαμε ομάδα εργασίας που ασχολείται σε μόνιμη βάση με την διοργάνωση σεμιναρίων με θέμα την υγιεινή και ασφάλεια τόσο στο εργοτάξιο του λατομείου μαρμάρου όσο και στα εργοστάσια επεξεργασίας. Από το 2017 έως σήμερα έχουμε εκδώσει και μοιράσει στα μέλη μας ενημερωτικό υλικό σχετικής θεματολογίας, ενώ σεμινάρια διοργανώνονται κάθε χρόνο σε Δράμα και Θάσο. Το 2019 ήταν η πιο έντονα επικοινωνιακή χρονιά μας και η χρονιά που τιμήσαμε τους συνεκτικούς οικογενειακούς δεσμούς που απαντώνται σε κάθε επιχείρηση του κλάδου ανεξαρτήτως μεγέθους βραβεύοντας επιχειρηματίες που έχουν πλέον περάσει την σκυτάλη στην δεύτερη ή και τρίτη γενιά.
Το 2019 λοιπόν, έγιναν πολλές συναντήσεις με πολιτικά πρόσωπα και φορείς καθώς και δημοσιεύσεις στον ημερήσιο τύπο με βασικό στόχο το να επικοινωνηθούν τα προβλήματα αλλά και η δυναμική και η ταυτότητα του κλάδου και αυτά τα μηνύματα να φτάσουν σε όσο το δυνατόν περισσότερους ανθρώπους.
Κλείνω λοιπόν με μια σύντομη αναφορά στους άξονες για την επόμενη μέρα: πρώτος άξονας η παρουσία και ενίσχυση της θέσης του ελληνικού μαρμάρου στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Προς αυτή την κατεύθυνση έχουν γίνει επαφές με το Ελληνικό Ινστιντούτο Αρχιτεκτονικής, την EUROROC και το NSI (Natural Stone Institute), το ΥΠΑΝ καθώς και την διεύθυνση του ENTERPRISE GREECE ώστε να επεξεργαστούμε από κοινού ένα ολοκληρωμένο κλαδικό πρόγραμμα. Δεύτερος άξονας, ο θεσμικός διάλογος με το ΥΠΕΝ για τ’ ανοιχτά ζητήματα: τον υπολογισμό του κόστους αποκατάστασης και των εγγυητικών επιστολών, την εθνική στρατηγική 2020-2030 για τις ορυκτές πρώτες ύλες και την θέση του μαρμάρου, τις αδυναμίες του υπάρχοντος νομοθετικού πλαισίου και τις βελτιώσεις που προτείνουμε με στόχο την μείωση της γραφειοκρατίας σε περιφερειακό και όχι μόνο επίπεδο διοίκησης.
Το ελληνικό μάρμαρο είναι γνωστό από την αρχαιότητα για τις αξιόλογες ιδιότητές του, την αντοχή του και την εν γένει συμπεριφορά του ως υλικό τόσο δόμησης όσο και αρτιστικά αλλά και για την απαράμιλλη ομορφιά του. Θεωρείτε πως το ελληνικό μάρμαρο τυγχάνει της αναγνώρισης που θα του άξιζε διεθνώς; Κι αν όχι, ποια είναι τα αγκάθια που εμποδίζουν κάτι τέτοιο;
Ας συμφωνήσουμε καταρχάς ότι “sky is the limit”. Το ελληνικό μάρμαρο έχει όλα εκείνα τα χαρακτηριστικά που θα μπορούσαν να το βάλουν ακόμη ψηλότερα στην επιλογή των αρχιτεκτονικών γραφείων του εξωτερικού για χρήση σε έργα μικρής ή μεγάλης κλίμακας. Κατά την άποψή μου χρειάζεται να βελτιώσει την ταυτότητά του, αν όχι να την επανεφεύρει με όρους ιστορικότητας, υψηλής ποιότητας και βιωσιμότητας.
Το πρώτο ερώτημα λοιπόν αφορά στο τί θα κάνει ο ΣΕΜΜΘ για το ελληνικό μάρμαρο εντός της χώρας μας ενώ το δεύτερο ερώτημα σχετίζεται με τις δράσεις και τις πρωτοβουλίες που χρειάζεται ν’ αναλάβει ο ΣΕΜΜΘ για την περαιτέρω προώθηση του ελληνικού μαρμάρου στην παγκόσμια αγορά. Μια ανάλυση υπό το πρίσμα της S.W.O.T. (Strengths, Weaknesses, Opportunities, Threats) μπορεί να σκιαγραφήσει την εικόνα του πού βρίσκεται το ελληνικό μάρμαρο, ποιες είναι οι απειλές και οι αδυναμίες που λειτουργούν ως τροχοπέδη στην ανάπτυξή του αλλά και οι ευκαιρίες που δημιουργούνται.
Τα τεχνητά διακοσμητικά πετρώματα, το τέρας της γραφειοκρατίας με τις 101 υπογραφές, τα 57 δημόσια έγγραφα και τις 2,000 ημέρες που μεσολαβούν από την αίτηση μέχρι την έκδοση άδειας εκμετάλλευσης, το ελλιπές πλαίσιο προώθησης με την υποστήριξη της Πολιτείας, αυτές αποτελούν ορισμένες από τις απειλές και τις αδυναμίες του ελληνικού μαρμάρου και σε αυτές επικεντρώθηκαν οι ενέργειες του Δ.Σ. το προηγούμενο διάστημα.
Θα βάλω και μια ακόμη παράμετρο που θεωρώ ότι λειτουργεί ως παράγοντας ανάσχεσης: τα έξι αυτά χρόνια ως Πρόεδρος του ΣΕΜΜΘ έχω διαπιστώσει ότι πολλά από τα προβλήματα που απαντώνται δεν είναι ζητήματα θεσμικού πλαισίου αλλά κακών πρακτικών που εφαρμόζονται από το περιφερειακό διοικητικό πλαίσιο. Υπάρχουν όμως και οι ευκαιρίες στις οποίες αν επικεντρωθούμε ενισχύοντας τα ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα του ελληνικού μαρμάρου, είμαι πεπεισμένη ότι σε βάθος πενταετίας θα υπάρξουν μεγάλες επιτυχίες και κορυφαίες στιγμές.
Όσον αφορά τη χώρα μας, η συμμετοχή του εξορυκτικού κλάδου στο ΑΕΠ ανέρχεται στο 3%. Ποια πιστεύετε πως είναι η συμβολή του κλάδου του μαρμάρου σε αυτό και υπάρχουν προοπτικές αύξησης του ποσοστού αυτού κι αν ναι, υπό ποιες προϋποθέσεις;
Μια από τις πρώτες αποφάσεις που λάβαμε στο Δ.Σ του ΣΕΜΜΘ μετά την εκλογή μας το 2018 ήταν να μετρήσουμε την συνεισφορά του κλάδου στην εθνική οικονομία. Νιώθουμε σημαντικοί, ξέρουμε ότι είμαστε σημαντικοί σε τοπικό και εθνικό επίπεδο αλλά το ζητούμενο ήταν αυτό ν’ αποτυπωθεί και με αριθμούς. Για τον λόγο αυτό αναθέσαμε στην εταιρεία ICAP την εκπόνηση μιας μελέτης που θα μετρά ακριβώς αυτό: την συνεισφορά του κλάδου μας στο ΑΕΠ της χώρας αλλά και στο ΑΠΠ (Ακαθάριστο Περιφερειακό Προιόν) του Ν.Δράμας. Η παρουσίαση των αποτελεσμάτων της μελέτης θα γίνει την Πέμπτη 6 Φεβρουαρίου στο ξενοδοχείο Hydrama στην Δράμα. Θα μου επιτρέψετε να μην αναφερθώ στ’ αποτελέσματα της μελέτης. Για τον λόγο αυτό άλλωστε διοργανώνεται η εκδήλωση της Πέμπτης και το αμέσως επόμενο βήμα είναι να παρουσιαστεί στον Πρωθυπουργό σε συνάντηση που έχουμε δρομολογήσει να αιτηθούμε.
Κατά την άποψή μου ωστόσο, το πιο σημαντικό θα είναι να εξετάσουμε ένα σενάριο όπου ο κλάδος και οι δραστηριότητές του θα εξέλειπαν εντελώς: σε αυτή λοιπόν την περίπτωση το ΑΕΠ της χώρας το 2017 θα ήταν μικρότερο κατά 0,32% και το ΑΠΠ στον νομό Δράμας μικρότερο κατά 31%. Το δε κατα κεφαλήν ΑΠΠ στον Ν. Δράμας θα έπεφτε από €10.480 σε €7.225. Όσον αφορά το κατά κεφαλήν ΑΠΠ της Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας-θράκης το 2017 ανέρχεται σε €11.523 και κατατάσσεται 13η σε σύνολο 13 περιφερειών της χώρας ενώ χωρίς τον κλάδο εξόρυξης -επεξεργασίας μαρμάρου θα μειωνόταν σε €10.988.
Ποιες ενέργειες πρέπει να γίνουν κατά τη γνώμη σας από πλευράς πολιτείας αλλά και συνδέσμου για την ισχυροποίηση του ελληνικού μαρμάρου στον κόσμο;
Έχει γίνει μια καλή προετοιμασία, η οποία θεωρώ πως είναι κρίσιμο να συνεχιστεί, ώστε να επιφέρει θετικά αποτελέσματα. Η Πολιτεία αναγνωρίζοντας την σημασία της εξωστρέφειας έχει μεταφέρει την αρμοδιότητα των εξαγωγών στο ΥΠΕΞ και στο Enterprise Greece, στελέχη του οποίου συναντήσαμε μόλις την περασμένη εβδομάδα και παρουσιάσαμε τα στοιχεία των εξαγωγών μαρμάρου την τελευταία τριετία καθώς και την μελέτη του ΣΕΜΜΘ περί γραφειοκρατίας.
Συνοπτικά, θα υποστήριζα ότι το ελληνικό μάρμαρο χρήζει στοχευμένης και καινοτόμας υποστήριξης ώστε να ενισχυθεί ως brand στην παγκόσμια αγορά. Αυτό μεταφράζεται με δράσεις όπως: α) την έκδοση νέου προγράμματος για την συμμετοχή στις σημαντικότερες εκθέσεις μαρμάρου στις μεγαλύτερες και αναπτυσσόμενες αγορές, β) την διοργάνωση προωθητικών events – παρουσιάσεων στα πλαίσια των εκθέσεων και στο πλαίσιο του networking βάσει του οποίου λειτουργούν αντίστοιχοι σύνδεσμοι μαρμάρου του εξωτερικού, γ) την εκπόνηση ενός ολοκληρωμένου κλαδικού προγράμματος, με σκοπό την δημιουργία ταυτότητας του Ελληνικού Μαρμάρου, την περαιτέρω προώθησή του καθώς και ενίσχυση της αναγνωρισιμότητάς του, την δημιουργία ενημερωτικού προωθητικού υλικού και τέλος την διοργάνωση customized επιχειρηματικών αποστολών και παρουσιάσεων του Ελληνικού Μαρμάρου σε εξειδικευμένες ομάδες καταναλωτών. Ο ΣΕΜΜΘ είναι έτοιμος να συνδράμει το Enterprise Greece και τους υπόλοιπους φορείς με συγκεκριμένες υλοποιήσιμες ιδέες και προτάσεις.
Η παρουσία του ελληνικού μαρμάρου χρειάζεται παράλληλα να ισχυροποιηθεί και στην χώρα μας. Να εκπαιδευτούν, να ενημερωθούν οι έλληνες αρχιτέκτονες για τα πλεονεκτήματα της χρήσης του στις σύγχρονες μικρής ή μεγάλης κλίμακας κατασκευές. Ν’ αφυπνιστεί περισσότερο και ο έλληνας καταναλωτής. Μην ξεχνάμε ότι το ελληνικό μάρμαρο έχει συμβάλλει στην διαμόρφωση της εθνικής μας ταυτότητας. Ο στρατηγός Μακρυγιάννης στ’ Απομνημονεύματά του γράφει για δύο μαρμάρινα αγάλματα: «Αυτά και δέκα χιλιάδες τάλαρα να σας δώσουνε, να μην καταδεχτείτε να βγουν από την πατρίδα μας. Γι’ αυτά πολεμήσαμε».
Αυτό το νήμα που συνδέει τους έλληνες με το μάρμαρο θα πρότεινα ν’ αποτελέσει το σκεπτικό πίσω από μια εκδήλωση που θα ενταχθεί στο πλαίσιο των δράσεων της επιτροπής 2021 για τα 200 χρόνια από την Επανάσταση με στόχο την ανάδειξη του brand “Ελληνικό Μάρμαρο”. Είναι μια ιδέα πάνω στην οποία έχουμε εργασθεί με τον αντιπρόεδρο του ΣΕΜΜΘ κο. Πάνο Ηλιόπουλο και με μέλη της ομάδας προώθησης εξαγωγών του ΣΕΜΜΘ.
Μια συμβουλή για τη διάδοχη κατάσταση
Η Indira Ghandi το λέει καλύτερα: “ There are two kinds of people – those who work and those you take the credit. Try to be in the first group; there’s less competition there.”
