Ένα έθιμο των Θεοφανείων που χάνεται στα βάθη των αιώνων
Ανήμερα τα Φώτα, μετά τη Λειτουργία, τελείται πανηγυρικά στις εκκλησιές των Δωδεκανήσων ο «Μέγας Αγιασμός» και στη συνέχεια γίνεται η κατάδυση του σταυρού στη θάλασσα, για να αγιασθούν και τα νερά. Πολλοί είναι οι νέοι που θα βουτήξουν στο κρύο νερό για να πιάσουν το σταυρό, ενώ σε αρκετά νησιά τρία λευκά περιστέρια –που συμβολίζουν την Αγία Τριάδα– αφήνονται να πετάξουν πάνω από το χώρο της τελετής. Εκείνος που θα πιάσει τον Σταυρό θεωρείται τυχερός κι ευλογημένος.
Οι κάτοικοι των χωριών της Κω, σχεδόν σε κάθε σπίτι, φτιάχνουν τους «μαρμαρίτες» τους. Πρόκειται για ένα μίγμα από αλεύρι και νερό, το οποίο ψήνεται σε θερμαινόμενο μάρμαρο σε στρογγυλά κομμάτια και σερβίρεται με μέλι και κανέλα. Το γλυκό αυτό, που είναι ιδιαίτερα δημοφιλές για τους κατοίκους του νησιού, τα παλαιότερα χρόνια φτιαχνόταν σε θερμαινόμενα μάρμαρα που τοποθετούνταν πάνω σε φωτιές στις πλατείες των χωριών, ενώ τώρα παρασκευάζεται στα σπίτια, πάντα όμως πάνω σε θερμαινόμενο μάρμαρο.
Τις περασμένες δεκαετίες, όταν οι κάτοικοι των χωριών του νησιού ήταν στην συντριπτική τους πλειονότητα γεωργοί και κτηνοτρόφοι, από το ίδιο μίγμα την παραμονή των Φώτων έφτιαχναν επίσης μαρμαρίτες σε σχήμα σταυρού, τους οποίους πρόσφεραν στα ζώα που είχαν (αγελάδες, αιγοπρόβατα κτλ.) για να τους δείξουν την ευγνωμοσύνη τους.
Τα παλαιότερα χρόνια, όταν οι μαρμαρίτες παρασκευάζονταν στις πλατείες των χωριών, υπήρχε το έθιμο οι νέες κοπέλες του χωριού να ρίχνουν πάνω στο θερμαινόμενο μάρμαρο φύλλα ελιάς, τα οποία εφόσον αναποδογύριζαν όταν καίγονταν σήμαινε ότι θα εκπληρώνονταν οι ευχές που έκαναν. Και την επόμενη μέρα όμως οι μαρμαρίτες τρώγονται με άλλο τρόπο. Οι κάτοικοι των χωριών της Κω συνηθίζουν το πρωί να τους βουτάνε σε αυγό και να τους τηγανίζουν σε χοιρινό λίπος.
ΑΠΕ-ΜΠΕ / Λ. Μαστής
Πηγή: \www.pontos-news.gr
