Άρθρο των Χρήστου Γράβαλου και Δρ. Κωνσταντίνου Μποτσιαλά*
Η κάθε προσπάθεια εξόρυξης ενός μεταλλεύματος και η κάθε αποκόλληση ενός όγκου διακομιστικού λίθου από το μητρικό πέτρωμα, αποτελεί θεμελιώδη προϋπόθεση για την βιώσιμη ανάπτυξη μιας επιχειρηματικής διαδικασίας.
Οι περισσότερες μεγάλες εταιρείες του εξορυκτικού κλάδου κατέχουν τόσο τη γνώση & την εμπειρία όσο και τα χρήματα ώστε να ακολουθήσουν τις τεχνολογικές εξελίξεις του λατομικού κλάδου και να μπορέσουν να εξασφαλίσουν συνθήκες ασφαλούς εξόρυξης. Παρόλα αυτά, η ασφάλεια των εργασιών αποτελεί μια σύνθετη έννοια που οροθετείται κυρίως από κανονισμούς, νομοθεσίες, τεχνικές ορολογίες και αποτελεί μια “ξύλινη” γλώσσα για τους εργοδότες και τους εργαζόμενους. Αυτό που πρέπει να κατανοηθεί από όλους τους εμπλεκομένους είναι ότι η ανάπτυξη κουλτούρας ασφάλειας συνίσταται από την εξίσωση:
παραγωγικότητα + ασφάλεια = μεγιστοποίηση παραγωγής + μείωση επικινδυνότητας
Η εξισωτική αντίληψη αν και σαφής στην απλότητα της, απαιτεί καθολική αποδοχή. Η σύνθεση τεχνικών απόψεων και καθημερινών διαδικασιών είναι εφικτή μέσω της χρήσης νέων τεχνολογικών μεθόδων επίβλεψης των εργασιών. Τέτοιες είναι συχνή 3Δ τοπογραφική αποτύπωση, η συλλογή γεωτεχνικών δεδομένων από το πεδίο, και η μοντελοποίηση των αποθεμάτων με εξειδικευμένα μεταλλευτικά λογισμικά.
Το επόμενο στάδιο είναι η ενοποίηση των τριών επιπέδων πληροφορίας με σκοπό τη κατάδειξη και διαχείριση του κινδύνου σε σχέση τόσο με τα βραχυπρόθεσμα πλάνα παραγωγής όσο και με τα μέσο/μακροπρόθεσμα.
Ο τελικός σκοπός είναι η επιλογή του κατάλληλου σεναρίου παραγωγής το οποίο θα εκπληρώνει τρείς ικανές και αναγκαίες συνθήκες:
α) Ασφάλεια των Εργαζομένων και των Υποδομών
β) Διαρκής και Αδιάληπτη Λειτουργία
γ) Βέλτιστη κατανομή και σχεδιασμός του Προϋπολογισμού.
Το τελευταίο και σημαντικότερο βήμα είναι η διάχυση των αποτελεσμάτων και συμπερασμάτων σε όλα τα επίπεδα του οργανισμού, με τρόπο κατανοητό και ακριβή. Είναι σημαντικό τα σχέδια παραγωγής που εκπονούνται να τηρούνται από όλα τα κλιμάκιά του οργανισμού. Με τον τρόπο αυτό θα αρχίζει να σχηματίζεται μία κοινή κουλτούρα εξόρυξης και ευθύνης απέναντί στους στόχους της επιχείρησης.
Η ευρύτερη διάδοση της τεχνολογίας τόσο στην καθημερινή μας ζωή αλλά και και η χρήση της τεχνολογίας στη εργασία μας της δεν αποτελεί πλέον απόκρυφη γνώση, δαπανηρή & χρονοβόρα διαδικασία που μόνο οι μεγαλύτερες εταιρείες του κλάδου μπορούν να κατέχουν και να χρησιμοποιούν, αλλά μπορούν να την ωφεληθούν όλες οι μεσαίες και μικρότερες επιχειρήσεις του κλάδου. Η καθοδήγηση της ασφαλούς εξόρυξης μέσω δημιουργίας 3D μοντέλων παραγωγής, η οπτικοποίηση των γεωτεχνικών κινδύνων, η συνολική γεωτεχνική παρακολούθηση αποτελούν τα σύγχρονα εργαλεία της πραγματικής ασφάλειας & επίβλεψης των εργασιών. Ταυτόχρονα η ίδια διαδικασία είναι η μεγιστοποίηση της παραγωγής, η οποία έχει φιλτραριστεί μέσω μαθηματικών και γεωτεχνικών λογισμικών.
Η εξίσωση υφίσταται, απομένει η θέληση και η υιοθέτηση της αμοιβαίας κουλτούρας μεγιστοποίησης παραγωγικότητας μέσω εξασφάλισης της ασφάλειας και παρακολούθησης της επικινδυνότητας. Οι εταιρείες & οι εργαζόμενοι νιώθουν παραγωγικοί όταν επιτυγχάνουν αυξημένη απόδοση και παράλληλα επιχειρούν με ασφάλεια, διότι γνωρίζουν ότι υπάρχει πραγματική διαδικασία σχεδιασμού της εξόρυξης. Τη δεκαετία του ’80 και του ’90 η χρήση ζώνης και το σύστημα ΑBS στα αυτοκίνητα ήταν προαιρετικά εργαλεία μείωσης της επικινδυνότητας κατά την οδήγηση. Σήμερα, η χρήση τους είναι αυτονόητη. Οι ευρύτερες τεχνολογικές εξελίξεις έχουν πραγματική θέση στον λατομικό κλάδο και απαιτείται από δω και στο εξής να είναι αυτονόητες.
*Ο Δρ Κωνσταντίνος Μποτσιαλάς, Γεωλόγος Μηχανικός, αποτελεί τον ιδρυτή & γενικό διευθυντή της εξειδικευμένης εταιρείας ΑURORA-GEO, με ενεργή & συστηματική παρουσία στον εξορυκτικό κλάδο σε θέματα διαχείρισης γεωκινδύνων & μεγιστοποίησης παραγωγής.
