Ως Υπόγεια Εκμετάλλευση μαρμάρου, νοείται το σύνολο των έργων προπαρασκευής και προσπέλασης καθώς και της εξορυκτικής επέμβασης για την παραγωγή ογκομαρμάρων, κάτω από την επιφάνεια του εδάφους, σε βάθος ώστε να μην επηρεάζεται το φυσικό ανάγλυφο της επιφάνειας.
Ο εκμεταλλευτής λατομείου που δραστηριοποιείται σε αδειοδοτημένη εκμετάλλευση έχει τη δυνατότητα σε συνδυασμό με την υφιστάμενη επιφανειακή εκμετάλλευση να εφαρμόσει και Υπόγεια Εκμετάλλευση, αφού υποβάλλει αρμοδίως τροποποιημένη Τεχνική Μελέτη και Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων και λάβει τις απαραίτητες εγκρίσεις. H υπόγεια εκμετάλλευση μαρμάρου, μπορεί να συνδυάζεται με την επιφανειακή σε ήδη υπάρχουσες εκμεταλλεύσεις ή και σε νέες.
Η έναρξη της Υπόγειας Εκμετάλλευσης μαρμαροφόρου κοιτάσματος μπορεί να γίνεται σε:
α) Σε φυσικό υφιστάμενο μέτωπο (καθρέπτης), που προσφέρεται λόγω του έντονου επικλινούς ανάγλυφου ή τοπικής φυσικής έξαρσης.
β) Σε τεχνητό μέτωπο που διαμορφώνεται ως έργο προπαρασκευής της Υπόγειας Εκμετάλλευσης με επιφανειακή επέμβαση περιορισμένης έκτασης, και μόνο για αυτό τον σκοπό.
Η υπόγεια εκμετάλλευση πραγματοποιείται με την εφαρμογή της μεθόδου θαλάμων και στύλων. Συνηθέστερα η εκμετάλλευση αρχίζει με την κατά μέτωπο προσβολή του κοιτάσματος δηλ. την όρυξη του θαλάμου και εν συνεχεία η εκμετάλλευση επεκτείνεται σε βάθος με την δημιουργία ορθών βαθμίδων, έως ότου φθάσουμε στο πέρας του εντοπισθέντος κοιτάσματος.
Η εκμετάλλευση μαρμαροφόρου κοιτάσματος με Υπόγεια Εκμετάλλευση, προϋποθέτει απαραιτήτως την εκτέλεση εκτός των άλλων ερευνητικών εργασιών, και γεωτρήσεων ικανού βάθους και διαμέτρου πυρήνος, ώστε να εξαχθούν αξιόπιστα συμπεράσματα για το είδος, την ποιότητα, ποσότητα, γεωμετρία και κοιτασματολογικά χαρακτηριστικά του μαρμαροφόρου αποθέματος. Τα αποτελέσματα αυτά (πρέπει να) περιγράφονται αναλυτικά στην Τεχνική Μελέτη, η έγκριση της οποίας προηγείται της σχετικής αδειοδότησης.
Τα προαναφερθέντα, ήδη εφαρμόζονται σε εκμεταλλεύσεις (πχ. στο Βώλακα Δράμας κλπ) στο πλαίσιο της ήδη υφιστάμενης νομοθεσίας. Εντούτοις, η υπόγεια εκμετάλλευση μαρμάρου δεν προβλέπεται ρητά από την υφιστάμενη περί λατομείων νομοθεσία, στην οποία όπως είναι γνωστό, το δικαίωμα επί των λατομικών ορυκτών, μεταξύ των οποίων και το μάρμαρο, ανήκει στον ιδιοκτήτη του εδάφους, χωρίς καμία αναφορά στο υπέδαφος, όπου όμως είναι δυνατόν να εκτείνονται τα μαρμαροφόρα κοιτάσματα.
Εξάλλου, όπως έχει κατ’ επανάληψη αναφερθεί στον παρόντα ιστότοπο, η υπόγεια εκμετάλλευση προσφέρει πλεονεκτήματα τόσο Περιβαλλοντικά και Χωροταξικάόσο και κατεξοχήν συσχετιζόμενα με την ίδια την εκμετάλλευση του μαρμαροφόρου κοιτάσματος. Στις χώρες του Ευρωπαϊκού Νότου (κυρίως στην Ιταλία αλλά και την Ισπανία, Πορτογαλία, Κροατία κλπ) η ανάπτυξη υπόγειων εκμεταλλεύσεων μαρμάρου χαρακτηρίζεται από ιστορικότητα αλλά και δυναμικό παρόν.
Θα μπορούσε λοιπόν να θεσμοθετηθεί ρητά, τουλάχιστον ως δυνητική επιτρεπόμενη επέκταση της επιφανειακής εκμετάλλευσης, ώστε να δοθεί η δυνατότητα πλήρους απόληψης του μαρμαροφόρου κοιτάσματος που εκτείνεται σε βάθος, και επιπλέον να επιλυθούν σε θεσμικό επίπεδο και ορισμένες επιμέρους ιδιαιτερότητες που παρουσιάζει η δυνατότητα αυτή (βάθος, επέκταση σε όμορους χώρους, ζητήματα ασφάλειας κλπ).
του Πέτρου Τζεφέρη.
Πηγή: www.oryktosploutos.net
