Μεταλλείο Σκουριώτισσας: Το μοναδικό ενεργό ορυχείο στην Κύπρο

Eltrak - Cat banner ad
Η μεταλλευτική ιστορία της Κύπρου έχει συνδέσει το όνομα της (Cyprus) με το χαλκό (Cuprous). Η παραγωγή του χαλκού στην Κύπρο άρχισε πριν το 3000 π.Χ. και μάλιστα καθετοποιημένη.

Οι αρχαίοι Κύπριοι εκτός του ότι ήταν δεινοί μεταλλευτές ήταν και επιδέξιοι μεταλλουργοί. Είχαν εντοπίσει σχεδόν όλα τα κοιτάσματα χαλκού που υπέστησαν εκμετάλλευση τα νεότερα χρόνια, μπόρεσαν να εξορύξουν το πλουσιότερο από το μετάλλευμα τους με υπόγειες μεθόδους εκμετάλλευσης και ακολούθως, με μεταλλουργικές μεθόδους, που η βάση τους χρησιμοποιείται μέχρι σήμερα, να παράγουν μεταλλικό χαλκό υψηλής καθαρότητας (τάλαντα χαλκού). Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός, ότι τα απόβλητα της μεταλλουργικής κατεργασίας, γνωστά ως σκουριές, έχουν ελάχιστα κατάλοιπα χαλκού. Οι σκουριές απαντώνται συνήθως κοντά στα διάφορα μεταλλεία χαλκού και προστατεύονται από τη νομοθεσία ως αρχαία μνημεία.

Τα νεότερα χρόνια η εκμετάλλευση του χαλκού άρχισε από τη περιοχή της Σκουριώτισσας, γύρω στο 1921 και συνεχίστηκε έντονα μέχρι το 1974. Για την εξόρυξη του μεταλλεύματος χρησιμοποιούνταν τόσο υπόγειες μέθοδοι εκμετάλλευσης όσο και επιφανειακές.

Stonetech banner ad
Stonetech banner ad
Το μεταλλείο χαλκού της Σκουριώτισσας λειτουργούσε από την αρχαιότητα και εξακολουθεί να είναι το μεγαλύτερο μεταλλείο του νησιού. Άρχισε ξανά τη λειτουργία του στα μέσα του 1996 και είναι το μοναδικό ενεργό ορυχείο στην Κύπρο σήμερα και εξακολουθεί να παράγει καθόδους χαλκού. Σε κοντινή απόσταση υπάρχει επίσης ένα ενδιαφέρον μουσείο για το ορυχείο, το οποίο αναδεικνύει τη μεταλλευτική δραστηριότητα της περιοχής.
Η Σκουριώτισσα

Σήμερα η Σκουριώτισσα υπάγεται διοικητικά στα Κατύδατα. Οφείλει το όνομά της στη σκουριά που υπάρχει άφθονη λόγω της εκκαμίνευσης του χαλκού. Είναι ουσιαστικά μεταλλευτικός οικισμός που δημιουργήθηκε δίπλα στο ομώνυμο μεταλλείο. Οι κάτοικοι του ήταν σχεδόν όλοι εργάτες, υπάλληλοι ή διευθυντικό προσωπικό του μεταλλείου. Στις αρχές του εικοστού αιώνα όταν οι συγκοινωνίες ήταν υποτυπώδεις οι εργάτες έμεναν στα σπιτάκια που έκτισε η εταιρεία. Αργότερα, όταν οι συγκοινωνίες βελτιώθηκαν, πολλοί πηγαινοέρχονταν στα χωριά τους με λεωφορεία.

Στη Σκουριώτισσα παρατηρεί κανείς τα πολύ ωραία σπίτια με τις υπέροχες αυλές που στέγαζαν το διευθυντικό προσωπικό, δίπλα ακριβώς από το μεταλλείο, και τα πρόχειρα σπιτάκια των εργατών μισό χιλιόμετρο πιο κάτω και στην αντίπερα όχθη του Κλάριου. Μερικά από τα ωραία σπίτια των διευθυντών έχουν περίφραξη από κομμάτια σκουριάς, που υπάρχει άφθονη στην περιοχή, κατάλοιπο της εκκαμίνευσης του χαλκού στην αρχαιότητα.

Σήμερα το χωριό είναι έδρα των ειρηνευτών που επιτηρούν τη νεκρή ζώνη, που αρχίζει λίγο πιο κάτω από αυτό.  Τα σπίτια των εργατών, με ξεχαρβαλωμένες πόρτες και παράθυρα, αργοπεθαίνουν καθώς τα χρόνια περνούν, αφημένα στο έλεος των καιρικών συνθηκών.

Στη Σκουριώτισσα προκαλούν εντύπωση οι ατέλειωτοι ελαιώνες με δασωμένες ελιές. Ο μεγαλύτερος ελαιώνας ανήκει στη Μητρόπολη Μόρφου και από αυτόν παράγει βιολογικό λάδι.

Από το αρχαίο μοναστήρι του χωριού έχει παραμείνει μόνο ο μικρός ναός του που βρίσκεται μέσα στο στρατόπεδο των ειρηνευτών.

Διαβάστε εδώ για την καθιερωμένη ετήσια συναυλία που διοργανώνεται στο συναυλιακό χώρο του Μεταλλείου της Σκουριώτισσας

 Με πληροφορίες από moa.gov.cy/ Υπηρεσία Μεταλλείων και soliacy.com Περιοχή Σολέας