Ανάκαμψη που υποστηρίζεται από την εγχώρια ζήτηση και τις εξαγωγές
Μετά από μια ήπια συρρίκνωση του πραγματικού Α.Ε.Π. κατά 0,2% το 2015, η οικονομική δραστηριότητα αναμένεται να επιταχυνθεί σταδιακά από το δεύτερο εξάμηνο του 2016 και να επιταχυνθεί αισθητά το 2017, λόγω του ενισχυμένου οικονομικού κλίματος μετά την ολοκλήρωση της πρώτης αναθεώρησης του προγράμματος Ε.Μ.Σ. (Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας), και την σταθεροποίηση των δημόσιων οικονομικών. Στην ανεργία αναμένεται συνέχιση της μείωσης από τα πολύ υψηλά επίπεδα.
Βελτίωση των επενδύσεων και της αγοράς εργασίας για την υποστήριξη της αναμενόμενης ανάπτυξης.
Η αύξηση του πραγματικού Α.Ε.Π. κατά το πρώτο εξάμηνο του τρέχοντος έτους ήταν επίπεδη σε σύγκριση με το δεύτερο εξάμηνο του περασμένου έτους και χαμηλότερη από ότι το πρώτο εξάμηνο του 2015. Ενώ η ιδιωτική κατανάλωση μειώθηκε ελαφρά σε σύγκριση με το δεύτερο εξάμηνο του 2015, οι επενδύσεις αυξήθηκαν κατά την ίδια περίοδο ωθούμενες από μια ισχυρή αύξηση των επενδύσεων σε μηχανήματα και εξοπλισμό κατά το δεύτερο τρίμηνο του 2016. Κατά το πρώτο εξάμηνο του τρέχοντος έτους οι εξαγωγές μειώθηκαν περισσότερο από τις εισαγωγές, με αποτέλεσμα οι καθαρές εξαγωγές να μειώνονται από την αύξηση του Α.Ε.Π.
Η αύξηση του πραγματικού Α.Ε.Π. αναμένεται να επιταχυνθεί σταδιακά κατά το δεύτερο εξάμηνο του έτους, λόγω της βελτίωσης του οικονομικού κλίματος μετά την ολοκλήρωση της πρώτης αναθεώρησης του προγράμματος Ε.Μ.Σ. και της μεγαλύτερης ρευστότητας στον επιχειρηματικό τομέα μέσα από την εκκαθάριση των καθυστερούμενων οφειλών.
Παρόλα αυτά, συνολικά για το έτος, το πραγματικό Α.Ε.Π. αναμένεται να συρρικνωθεί ελαφρώς κατά 0,3% το 2016. Η οικονομική ανάκαμψη αναμένεται να επιστρέψει σε μεγάλο βαθμό το 2017 με την αύξηση κατά 2,7%, λόγω της υποθετικής σταδιακής εξομάλυνσης του χρηματοπιστωτικού τομέα, η οποία σε βάθος χρόνου θα πρέπει να οδηγήσει στην σταδιακή χαλάρωση των ελέγχων στην κίνηση κεφαλαίων.
Η εγχώρια ζήτηση αναμένεται να αυξηθεί, οι επενδύσεις συνεισφέρουν θετικά τροφοδοτώντας τις καθαρές εξαγωγές.
Οι επενδύσεις αναμένεται να απογειωθούν το 2017 λόγω της βελτίωσης των συνθηκών πίστωσης και χρηματοδότησης από την Ε.Ε. Το πραγματικό Α.Ε.Π. αναμένεται να συνεχίσει να ανακάμπτει με έντονο ρυθμό το 2018, με τις προβλέψεις για την ανάπτυξη να φτάνουν το 3,1%.
Η αγορά εργασίας αναπτύσσετε καλύτερα από τα αναμενόμενα κατά το πρώτο εξάμηνο του 2016, με την ανεργία να μειώνεται σε 23,2% τον Ιούλιο από τον ετήσιο μέσο όρο του 24,9% του 2015.
Η απασχόληση αυξήθηκε κατά 2,7% την περίοδο Ιανουαρίου – Ιουλίου 2016 σε σύγκριση με το μέσο ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης (0,5%) του 2015. Η απασχόληση προβλέπεται να αυξηθεί σε γενικά σταθερό ρυθμό μέχρι το 2018. H μείωση της ανεργίας θα συνεχιστεί αντανακλώντας τις έμμεσες επιπτώσεις της οικονομικής ανάκαμψης. παρ όλη την υποτονική δυναμική των μισθών λόγω της επίδρασης των μεταρρυθμίσεων στην αγορά εργασίας.
Η συμβολή του εξωτερικού τομέα στην αύξηση του Α.Ε.Π. αναμένεται να είναι αρνητική το 2016. Τόσο οι εξαγωγές όσο και οι εισαγωγές μειώνονται σημαντικά λόγω των ελέγχων στη κίνηση κεφαλαίων. Οι καθαρές εξαγωγές, που συμβάλουν στην ανάπτυξη, πιθανόν να αλλάξουν θετικά το 2017 λόγω της αύξησης των εξαγωγών αγαθών που οδηγείται από την πρόσφατη αύξηση της ανταγωνιστικότητας και την αύξηση των επενδύσεων στον τομέα.
Οι αποπληθωριστικές πιέσεις έχουν υποχωρήσει το 2016, κυρίως λόγω της αύξησης της έμμεσης φορολογίας. Ο Εναρμονισμένος Δείκτης Τιμών Καταναλωτή αναμένεται να αυξηθεί ελαφρώς το 2016. Οι μισθοί αναμένεται να αυξηθούν παράλληλα με την ανάκαμψη της οικονομίας.
Οι κίνδυνοι καθόδου σχετίζονται κυρίως με αβεβαιότητες κατά την ολοκλήρωση της δεύτερης αναθεώρησης του προγράμματος Ε.Μ.Σ. που μπορεί να προκαλέσει μια αντιστροφή του θετικού κλίματος και των προσδοκιών, καθώς και εξωτερικούς παράγοντες, όπως η περιφερειακές γεωπολιτικές εντάσεις και το προσφυγικό.
Τον Οκτώβριο του 2016 στην κοινοποίηση της Διαδικασίας Υπερβολικού Ελλείμματος (Δ.Υ.Ε.) το ονομαστικό έλλειμμα γενικής κυβέρνησης ήταν 7,5% του Α.Ε.Π. έναντι 7,2% που κοινοποιήθηκε την άνοιξη. Η αναθεώρηση προήλθε από την τακτική μεθοδολογική βελτίωση και την διαθεσιμότητα των δεδομένων.
Μετατοπίσεις στην εκτέλεση του προϋπολογισμού λόγω της προς τα κάτω αναθεώρησης του δημοσιονομικού αποτελέσματος του 2015.
Σαν αποτέλεσμα το πρωτογενές πλεόνασμα του 2015 αναθεωρήθηκε στο 0,2% του Α.Ε.Π. πολύ πάνω από το στόχο του -0,25% αλλά χαμηλότερο από το πλεόνασμα της τάξης του 0,7% που κοινοποιήθηκε την άνοιξη του 2016.
Η Ελλάδα προβλέπεται ότι θα πετύχει το στόχο του πρωτογενούς πλεονάσματος 0,5% του Α.Ε.Π. το 2016 με την σύνθεση της δημοσιονομικής προσαρμογής να τείνει περισσότερο προς την πλευρά των εσόδων. Η ισχυρότερη πρόβλεψη, πέραν των αποτελεσμάτων των εσόδων, προέρχεται κυρίως από την αύξηση των εσόδων του ΦΠΑ (που αντικατοπτρίζουν τις προσεκτικές αρχικές εκτιμήσεις της μεταρρύθμισης του ΦΠΑ και τη βελτίωση της φορολογικής συμμόρφωσης) και των υψηλότερων εταιρικών φόρων εισοδήματος, χάρη στη θετική από έτος σε έτος αύξηση των φορολογητέων κερδών. Τα κέρδη αυτά αντισταθμίστηκαν εν μέρει από τις αποκλίσεις στις δαπάνες, κυρίως στο μισθολογικό κόστος και τον τομέα της υγείας. Η επίτευξη του πρωταρχικού στόχου για πρωτογενές πλεόνασμα σε συνδυασμό με τις μειωμένες δαπάνες για τόκους θα έχει ως αποτέλεσμα το ονομαστικό δημοσιονομικό έλλειμμα της γενικής κυβέρνησης να μειωθεί στο 2,5% του Α.Ε.Π. το 2016.
Μέχρι το τέλος του 2016, οι αρχές θα έχουν νομοθετήσει τον προϋπολογισμό του 2017 και το Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο Δημοσιονομικής Στρατηγικής 2017-20, συμπεριλαμβανομένων των τυχόν αναπροσαρμογών των δημοσιονομικών πολιτικών που απαιτούνται, για να εξασφαλιστεί η επίτευξη των στόχων του πρωτογενούς πλεονάσματος του Ε.Μ.Σ. 1,75% του Α.Ε.Π. το 2017 και 3,5% το 2018.
Ένας ανοδικός κίνδυνος για την πρόβλεψη του 2016 είναι ότι η ισχυρή απόδοση των εσόδων που φαίνεται μέχρι στιγμής, θα διατηρηθεί λόγω των μεταρρυθμίσεων και της βελτίωσης στις μακροοικονομικές επιδόσεις και τη διαχείριση των εσόδων.
Τα μειονεκτήματα περιλαμβάνουν τις συνεχείς υπερβάσεις των δαπανών και τις πιθανές αποκλίσεις στις αποδόσεις των μεγάλων φορολογικών μεταρρυθμίσεων αξίας 1,6% του Α.Ε.Π. (φόρου εισοδήματος φυσικών προσώπων, συντάξεις) που συμφωνήθηκε κατά την πρώτη αναθεώρηση για το 2017, τα οποία έχουν υψηλούς κινδύνους εφαρμογής.
Ο λόγος του χρέους προς το Α.Ε.Π. αναμένεται να αυξηθεί από 177,4% το 2015 σε 181,6% το 2016, λόγω του δημοσιονομικού ελλείμματος, της εκκαθάρισης των καθυστερούμενων οφειλών και της μείωσης του ονομαστικού Α.Ε.Π. Ωστόσο, οι δαπάνες για τόκους, προβλέπεται να μειωθούν κατά τα προβλεπόμενα έτη λόγω της μείωσης των επιτοκίων για τα δάνεια χρηματοδοτικής συνδρομής.
Η βελτίωση της δημοσιονομικής θέσης και η θετική αύξηση του Α.Ε.Π. το 2017 αναμένεται να θέσει τον λόγο του χρέους – Α.Ε.Π. σε πτωτική πορεία το 2017.
