Ειδήσεις

Η αξιοποίηση της μουργκάνας

07/09/2016

Στα εργοστάσια επεξεργασίας µαρµάρων, κατά τη διαδικασία κοπής και κατεργασίας της πρώτης ύλης παράγονται µεγάλες ποσότητες λάσπης (µουργκάνα),που µετά από µία αρχική αποµάκρυνση νερού µε φιλτρόπρεσα απορρίπτονται στο περιβάλλον.

Nikolaidis G. Thesis Mourgkana ΜΟΥΡΓΚΑΝΑ by tzeferisp on Scribd

Η συνήθης πρακτική είναι το παραπροϊόν αυτό να θάβεται σε µη καλλιεργήσιµες εκτάσεις. Η διαδικασία αυτή όµως συνεπάγεται αφενός σηµαντική χρηµατική επιβάρυνση (αγορά γης, µεταφορικά μέσα κλπ) και αφετέρου περιβαλλοντικές επιπτώσεις λόγω υποβάθµισης/αλλαγής της σύστασης του εδάφους και ενδεχόμενης ρύπανσης των φυσικών αποδελτών. Ενδεικτικό το παρακάτω video.

Η μουργκάνα σύμφωνα με την περιβαλοντική νομοθεσία θεωρείται απόβλητο, γεγονός που σε συνδυασμό α) το ότι η οικεία νομοθεσία απαγορεύει την ανεξέλεγκτη διάθεση αποβλήτων σε φυσικούς αποδέκτες και β) το εν λόγω απόβλητο δύναται είτε ως υδρογαλάκτωμα είτε ως στερεό υπόλειμμα (κατόπιν αφυδάτωσής/ξήρανσης των λεκανών συγκέντρωσης) να υποστεί διασπορά στο παρακείμενο υδρογραφικό δίκτυο ή/και αερομεταφορά, με πιθανή επιβάρυνση του φυσικού και ανθρωπογενούς περιβάλλοντος (γειτονικοί οικισμοί),κρίνεται σκόπιμο να ληφθούν τα κατάλληλα μέτρα προστασίας για την αποφυγή της διασποράς του.

Η μουργκάνα ως εξορυκτικό απόβλητο δύναται να καταχωρηθεί στην κατηγορία 01 04 10 του ΕΚΑ (απόβλητα σκόνης και πούδρας εκτός εκείνων που αναφέρονται στο σημείο 01 04 07), και στην κατηγορία 01 04 12 του ΕΚΑ (υπολείμματα και άλλα απόβλητα από πλύσιμο και καθαρισμό ορυκτών εκτός εκείνων που αναφέρονται στα σημεία 01 04 07 και 01 04 11).

Βέλτιστος τρόπος αντιμετώπισης του ζητήματος της μουργκάνας ειναι η αξιοποίησή της σε άλλες χρήσεις, όπως στην μελέτη που παρουσιάζεται εδώ.

Σκοπός της µελέτης είναι ο προσδιορισµός του βέλτιστου τρόπου διαχείρισης των υγρών αποβλήτων τέτοιων µονάδων. ∆εδοµένου ότι η “µουργκάνα” αποτελείται κυρίως από λεπτόκοκκο CaCO3, που είναι πρώτη ύλη για ένα µεγάλο φάσµα προϊόντων (πλακίδια, ζωοτροφές, χρώµατα κλπ), διερευνάται η οικονοµικότητα µιας µονάδας παραγωγής CaCO3 από “µουργκάνα” στην ευρύτερη περιοχή της Θεσ/νίκης.

Aξιοποίηση ΜΟΥΡΓΚΑΝΑΣ by tzeferisp on Scribd

Προκειµένου να διαπιστωθεί η καταλληλότητα του τελικού προϊόντος για τις διάφορες χρήσεις, συλλέχθηκαν αντιπροσωπευτικά δείγµατα “µουργκάνας” από διάφορες µονάδες, στα οποία έγινε χηµική ανάλυση, περιθλασιµετρία ακτινών Χ και µέτρηση της κοκκοµετρίας τους. Παράλληλα για να υπολογισθούν οι παράµετροι σχεδιασµού ενός ξηραντήρα βιοµηχανικής κλίµακας που είναι η κύρια συσκευή της υπό µελέτη εγκατάστασης, έγιναν πειράµατα σε πιλοτική µονάδα του Εργαστηρίου Τεχνολογίας Χηµικών Εγκαταστάσεων του ΑΠΘ.

Ως προς τη δυναµικότητα της υπό µελέτη µονάδας εξετάσθηκαν δυο Σενάρια: είτε δηλαδή η δηµιουργία µίας κεντρικής µονάδας συλλογής και επεξεργασίας όλης της διαθέσιµης ποσότητας της “µουργκάνας” στην περιοχή, είτε πολλές µικρές µονάδες για επιτόπια κατεργασία. Η επίδραση διαφόρων µεταβλητών (π.χ. δυναµικότητα, κόστος πρώτης ύλης, µεταφορικά) στην οικονοµικότητα της µονάδας µελετήθηκε µε τη βοήθεια λογισµικού που ενσωµατώθηκε σε εµπορικό προσοµοιωτή διεργασιών (ASPEN®).

Από έρευνα στο νοµό Θεσσαλονίκης προέκυψε ότι λειτουργούν περίπου 7 µονάδες κατεργασίας µαρµάρων, οι οποίες παράγουν υγρά απόβλητα (συµπυκνωµένη “µουργκάνα”) περιεκτικότητας περίπου 20% σε νερό. Η συνολική ποσότητα των αποβλήτων που προέρχονται από µονάδες οι οποίες βρίσκονται σε µια περιοχή ακτίνας 30km εκτιµάται σε 100tn ηµερησίως. Παράλληλα η έρευνα αγοράς έδειξε ότι η ζήτηση της εγχώριας αγοράς σε CaCO3 είναι τόσο µεγάλη ώστε να µην υπάρχει πρόβληµα διάθεσης του προϊόντος, µε την προϋπόθεση βέβαια ότι καλύπτει τα ποιοτικά χαρακτηριστικά και έχει ανταγωνιστική τιµή.

Δυστυχώς, υπάρχουν ζητήματα που σχετίζονται με τη διαφορετική σύσταση της μουργκάνας σε κάθε εργοστάσιο, λόγω των διαφορετικών τύπων μαρμαρου που επεξεργάζονται! Λίγα ειναι τα εργοστάσια στην Ελλάδα που επεξεργάζονται ένα τύπο μαρμαρου. Πολλα εργοστάσια δε στη θες/νίκη σίγουρα επεξεργάζονται και άλλους τύπους πετρωμάτων, εκτός των συνηθισμένων ασβεστιτικων, δολομιτικων, κ.λπ. Συνεπώς δν είναι πάντα εύκολη και χρήζει ειδικών τεχνικών, η χρήση της μουργκανας για ” ευγενής” χρήσεις, με προστιθέμενη αξία!