Μακρόχρονες, χωρίς, όμως να έχουν εξαντλήσει τα περιθώρια των δυνατοτήτων τους είναι οι διμερείς εμπορικές σχέσεις Ελλάδας – ΗΠΑ. Οι ελληνικές εξαγωγές προς τις ΗΠΑ, βεβαίως, ακολουθούν ανοδική πορεία τα τελευταία χρόνια με μεγάλο περιθώριο περαιτέρω ενίσχυσης. Αντίστροφη, δυστυχώς, είναι η πορεία που ακολουθούν τα τελευταία χρόνια οι αμερικανικές επενδύσεις στην Ελλάδα και αυτό αναμένεται να είναι και ένα από τα πεδία συζήτησης της επίσκεψης του Αμερικανού προέδρου στην Αθήνα.
Ειδικότερα, το εμπορικό ισοζύγιο Ελλάδας – ΗΠΑ από το 2012 έως το 2015 παραμένει σταθερά πλεονασματικό υπέρ της Ελλάδας. Η σταθερή ανοδική πορεία των ελληνικών εξαγωγών από το 2002 (546 εκατ. δολάρια) και έπειτα, διακόπηκε την περίοδο 2008 – 2010 (συνολικές απώλειες τριετίας της τάξης -33,12%) και επανήλθε ξανά σε ανοδική τροχιά το 2011 (865,4 εκατ. δολάρια). Το 2015 ήταν μία χρονιά σταθμός για τις ελληνικές εξαγωγές, καθώς για πρώτη φορά μετά από 7 χρόνια ξεπέρασαν την υψηλότερη μέχρι πέρυσι επίδοση του 2007 (1,19 δισ. δολάρια) φτάνοντας τα 1,35 δισ. δολάρια., αυξημένες κατά 29,3% σε σχέση με το προηγούμενο έτος. Με αποτέλεσμα η χώρα μας να καταλάβει την 35η θέση μεταξύ των χωρών- προμηθευτών των ΗΠΑ. Από την άλλη πλευρά, οι εισαγωγές αμερικανικών προϊόντων στην Ελλάδα μειώθηκαν κατά 5,6% στα 729,5 εκατ. δολάρια.
Σύμφωνα με έκθεση του Γραφείου Οικονομικών και Εμπορικών Υποθέσεων της Ελλάδας στη Πρεσβεία στην Ουάσιγκτον τα σημαντικότερα προϊόντα που εξάγει η Ελλάδα στις ΗΠΑ είναι: σωλήνες, ξυραφάκια, ελιές, τσιμέντο, φύλλα αργιλίου, ροδάκινα παρασκευασμένα, ελαιόλαδο, ηλεκτρικές αντιστάσεις, τυρί, μέρη αεροσκαφών, μάρμαρο και αντίκες/ αρχαιολογικά αντικείμενα. Τα 30 πρώτα προϊόντα που εξάγει η Ελλάδα στην αμερικανική αγορά, τα οποία σημειωτέον αποτελούν το 80% των συνολικών μας εξαγωγών προς τις ΗΠΑ, περιλαμβάνουν 3 βασικές ομάδες προϊόντων:
α) Δομικά υλικά (431 εκατ. δολάρια): Το 2015 σημείωσαν εντυπωσιακή αύξηση (132%), χάρη στην εκτίναξη των εξαγωγών σωλήνων από σίδηρο/χάλυβα (συνολική αξία 215 εκατ. δολάρια), οι οποίες συνδέονται κυρίως με την κατασκευή/επέκταση αγωγών πετρελαίου και φυσικού αερίου στις ΗΠΑ. Επίσης, σημαντική αύξηση σημείωσαν και οι εξαγωγές τσιμέντου (78 εκατ. δολ.άρια και αύξηση 104,8%). Στην ίδια κατηγορία ακολουθούν οι εξαγωγές αργιλίου και μαρμάρου.
β) Τρόφιμα-Ποτά (287 εκατ. δολάρια): Το σημαντικότερο προϊόν στην κατηγορία αυτή είναι οι ελιές (118,7 εκατ. δολάρια), με αξία εξαγωγών ελαφρώς αυξημένη σε σχέση με το 2014 (3,2%) και ακολουθούν τα ροδάκινα (48,7 εκατ. δολάρια), τα οποία μαζί με το ελαιόλαδο (35,5 εκατ. δολάρια) σημείωσαν τη μεγαλύτερη αύξηση σε σχέση με το προηγούμενο έτος (66,3% και 54,3% αντίστοιχα). Αντίθετα, μειώθηκαν οι εξαγωγές τυριών (κατά 7%) και ιχθυηρών/λαβράκι (κατά 18,2%), ενώ παρέμειναν σταθερές οι εξαγωγές κρασιού (11 εκατ. δολάρια)
γ) Πετρελαιοειδή (22 εκατ. δολάρια): Αν και πολύ χαμηλότερες σε αξία σε σχέση με τα υπόλοιπα προϊόντα, οι εξαγωγές πετρελαιοειδών, σημείωσαν εντυπωσιακή αύξηση (165,7%) και αφορούν κυρίως εξαγωγή ασφάλτου και παραφίνης.
Από τα υπόλοιπα προϊόντα, αξιοσημείωτη είναι η σταθερή παρουσία του δεύτερου σημαντικότερου εξαγωγικού μας προϊόντος στις ΗΠΑ, τα ξυραφάκια, με αξία εξαγωγών που ξεπερνά τα 132 εκατ. δολάρια, αυξημένη το 2015 κατά 25%.
Από την άλλη πλευρά, τα προϊόντα που εισάγει η Ελλάδα από τις ΗΠΑ είναι κυρίως βιομηχανικά και υψηλής τεχνολογίας: ιατρικός εξοπλισμός, οπτάνθρακας (κοκ), αεροσκάφη και μέρη αεροσκαφών, αμύγδαλα, θραύσματα σιδήρου/χάλυβα, θραύσματα χαλκού, προπάνιο, καταλύτες (σε σκόνη), φάρμακα, πυρομαχικά/βλήματα και ελκυστήρες.
Αντιφατικά τα στοιχεία για τις επενδύσεις
Οι αμερικανικές επενδύσεις στην Ελλάδα, σύμφωνα με στοιχεία του αμερικανικού Γραφείου Οικονομικών Αναλύσεων, το 2013 και το 2014 μειώθηκαν κατά 583 εκατ. δολάρια και 447 εκατ. δολάρια αντιστοίχως. Ωστόσο, η ίδια πηγή αναφέρει ότι, παρά την γενικότερη τάση αποεπένδυσης κεφαλαίων, την ίδια περίοδο καταγράφηκαν και νέες αμερικανικές επενδύσεις στην ελληνική αγορά, σε τομείς όπως η μεταποίηση, τα τρόφιμα, τα χημικά και το χονδρεμπόριο. Σύμφωνα με τις πρώτες εκτιμήσεις του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, τα αποθέματα αμερικανικών ΑΞΕ στην Ελλάδα το 2014 ανήλθαν περίπου στα 1,7 δισ. δολάρια, κατατάσσοντας τις ΗΠΑ στην 5η θέση μεταξύ των χωρών-προέλευσης ΑΞΕ. Η ίδια μελέτη αναφέρει ότι οι συνολικές ελληνικές επενδύσεις στις ΗΠΑ το 2014 ανήλθαν στα 2,17 δισ. δολάρια. Οι εκτιμήσεις της Τράπεζας της Ελλάδος σχετικά με την αξία των ΑΞΕ από τις ΗΠΑ στην Ελλάδα και των ελληνικών ΑΞΕ με προορισμό τις ΗΠΑ εμφανίζονται διαφοροποιημένες σε σχέση με τις αμερικανικές πηγές, με βασική διαφορά την επαναφορά των επενδυτικών ροών σε θετικό πρόσημο, ήδη από το 2014. Ειδικότερα, σύμφωνα με τα στοιχεία αυτά αν και το 2013 οι αμερικανικές ΑΞΕ στην Ελλάδα υποχώρησαν στα 749,5 εκατ. δολάρια έναντι 2,148 δισ. δολαρίων το 2012, το 2014 ανέκαμψαν φτάνοντας στα 1,415 δισ. δολάρια. Σύμφωνα με την ίδια έκθεση, οι ΗΠΑ το 2014 κατέλαβαν την 6η θέση μεταξύ των χωρών προέλευσης των ΑΞΕ στην Ελλάδα (μετά από Αυστρία, Λουξεμβούργο, Γερμανία, Ολλανδία και Γαλλία) , ενώ οι ΗΠΑ αποτελούν τον 5ο σημαντικότερο προορισμό των ελληνικών κεφαλαίων (μετά από Τουρκία, Κύπρο, Ρουμανία και Ολλανδία) με επενδύσεις συνολικής αξίας 1,8 δισ. δολαρίων.
Τα πλεονεκτήματα της Ελλάδας προκειμένου να ενισχύσει τις οικονομικές σχέσεις της με τις ΗΠΑ είναι σύμφωνα με την έκθεση του γραφείου ΟΕΥ τα ακόλουθα:
-Το φιλικό κλίμα μεταξύ των δύο χωρών.
-Η αναγνώριση από τους Αμερικανούς της υψηλής ποιότητας των ελληνικών προϊόντων.
-Η πολυπληθής ελληνική κοινότητα (αριθμεί περίπου 3 εκατ. πολίτες).
-Η αμφιλεγόμενη υπό διαπραγμάτευση Διατλαντική Εταιρική Σχέση Εμπορίου και Επενδύσεων (TTIP) μπορεί υπό συνθήκες να αυξήσει τουλάχιστον κατά 4 δισ. δολάρια τον όγκο του διμερούς εμπορίου.
-Στο σχιστολιθικό αέριο, σε συνδυασμό με την αλλαγή του θεσμικού πλαισίου που επιτρέπει πλέον την εξαγωγή φυσικού αερίου, έχουν αναδείξει νέες ευκαιρίες για την ελληνική πλευρά στον ενεργειακό τομέα.
-Οι ΗΠΑ ως πρωτοπόρος στον τομέα των νεοφυών επιχειρήσεων/startups και ειδικά στις εταιρείες που σχεδιάζουν προϊόντα έντασης γνώσης και τεχνολογίας, αποτελούν σημαντική αγορά για τις αντίστοιχες ελληνικές επιχειρήσεις.
Αξίζει, πάντως, να σημειωθεί ότι τα στελέχη του γραφείου ΟΕΥ αναφέρουν στην ίδια έκθεση ότι κατά τις επαφές τους με Αμερικανούς επενδυτές, οι τελευταίοι, αν και εκδηλώνουν έντονο επενδυτικό ενδιαφέρον για την Ελλάδα, διατηρούν ισχυρές επιφυλάξεις για την υψηλή και ασταθή φορολογία.
Της ΔΗΜΗΤΡΑΣ ΜΑΝΙΦΑΒΑ
Πηγή: www.businessnews.gr
